Menu Close

Yatırımcı Köşesi

Yatırıma Dair
Yatırımcı Sözlüğü
Sürdürülebilirlik
  • Açığa Satış
    Short Selling
    Satıcının elinde olmayan hisse senetlerini satıp, vade sonunda satışını gerçekleştirdikleri hisseleri satın alan kişiye teslim etmeleri işlemidir. Hisselerin düşüşe geçeceğine inanan yatırımcıların kullandığı bir yöntemdir.
  • Açık Piyasa İşlemleri
    Open Market Operations
    Merkez Bankası’nın dolaşımdaki para miktarını kontrol edebilmek amacıyla hazine bonosu, tahvil ve hisse senedi alım satımına gitmesidir. Merkez Bankası’nın amacı, banka rezervleri ile oynayarak para arzını etkilemektir.
  • Açık Pozisyon
    Open Position
    Açık pozisyon bir işleme açılmış ancak karşılığında başka bir işlemle durumun kapatılmamış olduğunu gösterir.
  • Açılış Fiyatı
    Opening Price
    Açılış Seansı emir toplama aşamasının sonunda en çok işlem miktarının gerçekleşmesini sağlayan fiyattır.
  • Açılış Seansı
    Opening Session
    Seansın ilk emir toplama ve fiyat belirleme süreci açılış seansıdır.
  • Adi Hisse Senedi
    Common Stock
    Şirket ana sözleşmesinde aksine bir hüküm bulunmayan ve sahiplerine eşit haklar sağlayan hisse senedine verilen ad.
  • Ağırlıklı Ortalama Fiyat
    Weighted Average Price
    Hisse senedinin ağırlıklı olarak hangi seansta nasıl bir fiyat aralığı üzerinden el değiştirdiğini gösterir.
  • Aktivasyon Fiyatı
    Activation Price
    Şartlı emir girişi esnasında fiyat belli bir seviyeye geldiğinde emir aktif olur. Emrin aktif olması için belirlenen bu fiyat seviyesine denir.
  • Alım Opsiyonu
    Call Option
    Sözleşmeyi alan tarafa belli bir vadeye kadar veya vadede, belirli bir miktarda bir malı, kıymeti veya finansal göstergeyi belirli bir kullanım fiyatından alma hakkı verir. Alım opsiyonu alıcısının (satıcısının) beklentisi dayanak varlık fiyatının gelecekte yükselmesidir (düşmesidir).
  • Alım Satım Aracılığı
    Trading Intermediation Activity
    Alım satım aracılığı faaliyeti, emir iletimine aracılık, işlem aracılığı ve portföy aracılığı faaliyetlerinin tümünü birlikte ifade eder.
  • Alış Fiyatı
    Purchase Price
    Yatırımcının, finansal enstrümanı satın alabileceği fiyattır.
  • Altın Hisse
    Gold Stock
    Şirketlerde karar mekanizmasında belirleyici durumda bulunan ve genellikle miktarı az olan ancak sahip olduğu yetki nedeniyle son derece değerli ve imtiyazlı hissedir. Altın hisse, sahibine şirketin stratejik kararlarında veto hakkı tanımaktadır.
  • Altın Para Standardı
    Gold Standard
    Her bir ulusal para biriminin satınalma gücünün belirli sabit bir miktar altın cinsinden tanımlandığı para sistemidir.
  • Altın Sertifikası
    Gold Certificate
    Her biri 0.01 gram altını temsil edecek şekilde vadesiz olarak ihraç edilen 0.995 saflıkta sahibine fiziki altına dönüşüm imkanı sağlayan sertifikadır.
  • Altın ve Diğer Kıymetli Madenler Fonu
    Gold and Other Precious Metals Fund
    Portföyününün en az %51’i altın ve diğer kıymetli madenlerden oluşan fonlardır.
  • Alt Pazar
    Sub Market
    Fiili dolaşım oranına göre piyasa değeri 75.000.000 TL’nin altında olan payların kota alındığı pazardır.
  • Amerikan Tipi Opsiyonlar
    American Options
    Amerikan tipi opsiyonlar vadeden önce herhangi bir tarihte opsiyon alıcısı tarafından kullanılabilirler.
  • Amortisman
    Depreciation
    Üretim faaliyetleri sonucunda mal ve hizmetler oluşturulurken geçmiş yıllardan devralınan sermaye mallarında meydana gelen aşınma ve eskimenin parasal değeri.
  • Analist Raporu
    Analyst Report
    Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği üyeleri tarafından payları Borsa İstanbul A.Ş. pay piyasasında işlem gören şirketler hakkında yatırımcıların yatırım kararını verirken, onlara finans biliminin temel ilkeleri çerçevesinde bilgi tedariki sağlamak amacıyla şirket ve sektör incelenmesine (araştırma kapsamına alınmasına) yönelik hazırlanan rapor.
  • Analitik Bilanço
    Analytical Balance Sheet
    TCMB Bilançosu kalemlerinin belirli parasal büyüklükleri ifade etmek üzere toplulaştırılması ve netleştirilmesi yoluyla oluşturulmaktadır. Merkez Bankası bilançosunun varlık ve yükümlülüklerinde yer alan ayrıntılı kalemler, netleştirilerek bu Bilançoda gösterilir.
  • Ana Para
    Principal
    Üzerinden faiz hesaplanacak olan esas para veya ödünç olarak verilen paranın aslı anlamlarına gelmektedir.
  • Ana Pazar
    Main Market
    Fiili dolaşım oranına göre piyasa değeri 300.000.000 TL – 75.000.000 TL arasında olan payların kota alındığı pazardır.
  • Anonim Şirket
    Joint Stock Corporation
    Anonim şirket, şirketin hisse senetlerinin hissedarlar tarafından alınıp satılabildiği bir ticari kuruluştur. Her hissedar, hisseleri ile kanıtlanan orantılı olarak şirket hissesine sahiptir. Pay sahipleri, şirketin varlığının devamına herhangi bir etkide bulunmaksızın paylarını başkalarına devredebilmektedir.
  • Aracı
    Broker
    Broker, alım ve satım işlemlerine belli bir komisyon karşılığı aracılık eden, işlemleri kendi adına ancak taraf olduğu kişi veya kurumlar hesabına yapan işlemcilere verilen isimdir. Alıcı ve satıcının bir araya gelmesini kolaylaştırarak alışverişi hızlandırır.
  • Aracı Kuruluş
    Intermeadiary Institution
    Sermaye piyasası kurulu tarafından, sermaye piyasasında faaliyette bulunmak üzere yetkili kılınmış banka ve aracı kurumlardır.
  • Aracı Kuruluş Varantı
    Brokerage Warrant
    Elinde bulunduran kişiye, dayanak varlığı ya da göstergeyi önceden belirlenen bir fiyattan belirli bir tarihte veya belirli bir tarihe kadar alma veya satma hakkı veren ve bu hakkın kaydi teslimat ya da nakit uzlaşı ile kullanıldığı menkul kıymet niteliğindeki sermaye piyasası aracını ifade eder.
  • Aracı Kurum
    Brokerage Firm
    Sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmak üzere Sermaye Piyasası Kurulu’nca yetkili kılınmış bankalar ve aracı kurumlardır.
  • Aracılık Komisyonları
    Brokerage Commissions
    Aracılık komisyonları aracı kurumların gerçekleştirilen aracılık işlemleri karşılığında elde ettikleri komisyon gelirlerinin kaydedildiği kalemdir.
  • Aracılık Yüklenimi
    Brokerage Undertaking
    Halka arz edilen menkul kıymetlerin tümünün, satılacağı aracı kuruluşlar tarafından ihraç eden şirkete taahhüt edilmesi işlemidir.
  • Arakazanç Ticareti
    Intermediate Trading
    Daha düşük faizli (maliyetli) para biriminden borçlanarak, alınan krediyi daha yüksek faizli (getirili) para birimine yatırım yaparak değerlendirmektir. Arakazanç ticaretinin net getirisi, kredi riskinin sabit kalacağı varsayımı altında, kur gelişmeleri tarafından belirlenmektedir.
  • Arbitraj
    Arbitrage
    Farklı piyasalarda işlem gören aynı menkul kıymetin, paranın veya değerli madenin fiyatının farklı olması durumunda eş zamanlı olarak düşük fiyatlı piyasadan alınıp yüksek fiyatlı piyasada satılarak risksiz kar elde edilmesi işlemi.
  • Arz
    Supply
    Belli bir dönemde, belli bir piyasada, belirli bir fiyattan satılmak istenen mal ve hizmet miktarıdır.
  • Aşırı Değerlenme
    Overvaluation
    Bir hisse senedinin veya emtianın gerçek değerinden daha yüksek bir fiyatla işlem görmesidir.
  • Avans
    Advance Payment
    Teminat olarak alınan ticari senet ve belgeler ile devlet tahvilleri ve borsada kayıtlı tahviller karşılığında ödünç verme işlemidir.
  • Avrupa Tipi Opsiyonlar
    European Options
    Avrupa tipi opsiyonlar, yalnızca vadesinde kullanılabilen opsiyonlardır.
  • Ayı Piyasası
    Bear Market
    Fiyatların düşüş trendinde olduğu dönemdir.
  • Ayrılma Hakkı
    Right to Secede
    Halka açık bir şirkette SPK’nın “Önemli Nitelikteki İşlemler”düzenlemesi kapsamında tarif edilen şirketin faaliyetlerini ve idaresini temelden etkileyecek işlemlerde bulunmaya karar verilmesi halinde ortaklardan ortak olma pozisyonlarını korumak istemeyenlere verilen bir haktır.
  • Azami Tazmin Tutarı (YTM)
    Maximum Compensation
    6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 84 üncü maddesinin beşinci fıkrası uyarınca hak sahibi her bir yatırımcıya ödenecek azami tazmin tutarı 100.000 (yüzbin) Türk Lirasıdır. Bu tutar her yıl ilan edilen yeniden değerleme katsayısı oranında artırılır. 2023 yılı için 721.557 TL’dir.
  • Bağımsız Denetim
    Independent Audit
    Bağımsız denetim, işletmelerin yıllık finansal tablo ve diğer finansal bilgilerinin, bu tablo ve bilgiler için belirlenen kriterlere uygunluğu ve doğruluğu hususunda, makul güvence sağlayacak yeterli ve uygun bağımsız denetim kanıtlarının elde edilmesi amacıyla, genel kabul görmüş bağımsız denetim standartlarında öngörülen gerekli tüm bağımsız denetim tekniklerinin uygulanarak, defter, kayıt ve belgeler üzerinden denetlenmesini ifade eder.
  • Bağımsız Denetim Kuruluşu
    Independent Audit Firm
    Kurumdan bağımsız denetim alanında faaliyette bulunma yetkisi alan şirketlerdir.
  • Bağımsız Denetim Raporu
    Independent Audit Report
    Bağımsız denetim raporu, bağımsız denetim sonucunda bağımsız denetçinin işletme finansal tabloları hakkında açıkça ifade edilmiş görüşünü içerir.
  • Bağlı Ortaklık
    Subsidiary
    Ana şirketin ortaklık kurduğu şirkette %50’den fazla oy hakkına sahip olması durumu bağlı ortaklık olarak tanımlanır.
  • Bakiye
    Balance
    Hesabın borç ve alacak kısmının arasında kalan farktır.
  • Bakiyeyi Yüklenim
    Underwriting Balance
    Halka arz yoluyla satışa sunulmasının ve satılamayan kısmının tamamının bedeli satış süresi sonunda tam ve nakden ödenerek satın alınması.
  • Banka Bonoları
    Bank Bills
    Kalkınma ve yatırım bankaları tarafından borçlu sıfatıyla düzenlenip ihraç edilen emre veya hamiline yazılı sermaye piyasası araçlarıdır.
  • Banka Garantili Bonolar
    Bank-Guaranteed Bonds
    Kalkınma ve yatırım bankaları’ndan kredi kullanan ortakların, bu kredilerin teminatı olarak borçlu sıfatıyla düzenleyip, alacaklı bankaya verdikleri emre muharrer senetlerden, bu krediyi kullandırmış olan bankaca kendi garantisi altında ihraç edilen sermaye piyasası araçlarıdır.
  • Banknot
    Banknote
    Taşıyana, üzerinde yazan miktarın ödenmesinin, çıkaran kuruluş tarafından garanti edildiği faiz taşımayan kıymetlerdir. Yasal ödeme aracıdır.
  • Bant
    Band
    Bir para biriminin başka bir para birimi karşısındaki değeri, ilgili devletin izin verdiği fiyat aralığında dalgalanabilir. Bu fiyat aralığına bant denir.
  • Basit Faiz
    Simple Interest
    Bir yatırımın, yatırım dönemi süresince sadece anaparasının kazandığı faiz oranıdır.
  • Başlangıç Teminatı
    Initial Deposit
    Başlangıç teminatı, gelecekte herhangi bir temerrüt durumunun ortaya çıktığı hallerde, temerrüdün ortaya çıktığı tarihten pozisyonların kapatılmasına kadar geçecek süre içinde maruz kalınabilecek risklerin karşılanabilmesini teminen başlangıçta talep edilen güvence olarak tanımlanmaktadır.
  • Bayrak Formasyonu
    Flag Formation
    Teknik analizde fiyatın sert hareketlerinin ardından kısa vadeli konsolidasyon döneminde dip ve tepelerin paralel bir görünüm içinde kanal oluşturmasına bayrak formasyonu denir.
  • Baz Etkisi
    Base Effect
    İki dönem arasındaki değişim hesaplanırken, değişime referans alınan dönemde normalden önemli ölçüde düşük veya yüksek bir gerçekleşme olması durumunda değişim hesaplandığı döneme yansıyan etkiyi ifade etmektedir.
  • Baz Fiyat
    Base Price
    Bir payın gün boyunca işlem görebileceği alt ve üst fiyat limitlerinin belirlenmesine esas teşkil eden fiyattır. Baz fiyat bir önceki işlem gününün kapanış fiyatı ile hesaplanır.
  • Baz Puan
    Base Point
    Baz puan; faiz oranlarındaki değişimi ifade eden bir ölçüm birimidir.
  • Baz Riski
    Basis Risk
    Bir varlığın spot fiyatı ile vadeli fiyatı arasındaki farkın açılması ya da daralmasıdır.
  • Bedelli Sermaye Artırımı
    Rights Issue
    Şirketlerin sermaye artırımı karşılığında çıkardıkları hisse senetlerini nominal değerinden veya daha yüksek bir fiyattan satmak suretiyle gerçekleştirdikleri sermaye artırımlarıdır.
  • Bedelsiz Sermaye Artırımı
    Bonus Issue
    Anonim ortaklıkların, iç kaynaklarından yaptıkları sermaye artırımı karşılığı çıkardıkları hisse senetlerini bir bedel almaksızın ortaklarına dağıtarak gerçekleştirdikleri sermaye artırımlarıdır.
  • Beklenti Anketi
    Expectations Survey
    TCMB tarafından finansal ve reel sektörde karar alıcı ve uzman kişilerin, tüketici enflasyonu, döviz kuru, cari işlemler dengesi, GSYH büyüme hızı ve faiz oranları gibi temel makroekonomik değişkenlere ilişkin beklentilerinin alınması amacıyla aylık olarak uygulanan bir ankettir.
  • Bekleyen Emir
    Pending Order
    Piyasa içerisinde anlık piyasa fiyatından değerlendirmek yerine istenilen fiyattan önceden tanımlanan işlem emrini ifade eder.
  • Beta Katsayısı
    Beta Coefficient
    Bir yatırım menkul kıymetinin yani hisse senedinin betası (β), tüm piyasaya göre getiri oynaklığının ölçümüdür. Beta katsayısı, risk ölçüsü olarak kullanılır. Beta katsayısı yüksek olan bir şirketin riski ve beklenen getirisi daha fazladır.
  • BIST 100 Endeksi
    ISE 100 Index
    Borsa İstanbul’da işlem gören en yüksek piyasa ve işlem hacmine sahip 100 hisse senedini göstermektedir.
  • BIST 30 Endeksi
    ISE 30 Index
    Borsa İstanbul’da işlem gören en yüksek piyasa ve işlem hacmine sahip 30 hisse senedini göstermektedir.
  • Bilanço
    Balance Sheet
    Bilanço, bir şirketin dönemsel faaliyetleri sonucu, dönem sonunda hazırladıkları ve yayımladıkları tablolardır. Dönem kârı ya da zararı bu tablodan anlaşılır.
  • Bileşik Faiz
    Compounded Interest
    Ara dönemlerde gerçekleşmiş faizlerin anaparaya eklenmesi yoluyla elde edilen toplam üzerinden ödenen faizdir.
  • Bilgi Bazlı Piyasa Dolandırıcılığı
    Knowledge Based Market Fraud
    Bilgi bazlı piyasa dolandırıcılığı, sermaye piyasasının araçlarının fiyatlarını doğrudan etkileyebilecek yalan, yanlış veya yanıltıcı bilgi vermek, söylenti çıkarmak, haber vermek, yorum yapmak veya rapor hazırlamak ya da bunları yayarak sermaye piyasasında yapay piyasa hareketleri oluşturmaktır.
  • Bilgi Suistimali (İçeriden Öğrenenlerin Ticareti)
    Insider Trading
    Halka açık şirkete ait hisse senedi veya menkul kıymetlerinin, söz konusu şirketle ilgili halka açık olmayan bilgilere dayanarak alım satımının yapılması.
  • Bireysel Emeklilik Fon Alım Satım Platformu (BEFAS)
    Private Pension Fund Trading Platform
    Bireysel Emeklilik Fon Alım Satım Platformu (BEFAS) emeklilik yatırım fonu paylarının, fon kurucusu emeklilik şirketi tarafından diğer emeklilik şirketleri katılımcılarına satılmasına, geri alınmasına imkân sağlayan ve Takasbank tarafından işletilen elektronik bir platformdur.
  • Bireysel Portföy Yöneticiliği
    Individual Portfolio Management
    Kolektif yatırım kuruluşlarının portföyleri hariç olmak üzere, finansal varlıklardan oluşan portföylerin, her bir müşteri adına, doğrudan veya dolaylı bir menfaat sağlamak üzere vekil sıfatıyla yönetilmesidir.
  • Birincil Piyasa
    Primary Market
    Bir menkul kıymetin ilk kez ihraççı tarafından satışa sunulduğu ve yatırımcılar tarafından daha fazla el değişmeden önce satın alındığı finansal piyasadır.
  • Blokaj
    Blockage
    Bir varlığın kullanımına yetkililer tarafından getirilen kısıtlama olup; böyle bir durumda varlığın gerçek sahibi kendisine ait olan varlığı istediği gibi kullanamamaktadır.
  • Bloke Hesap
    Blocked Account
    Belirli bir ödemeyi gerçekleştirmek amacıyla tutulan ve bu yüzden kullanımı yasaklanmış hesaptır.
  • Boğa Piyasası
    Bull Market
    Piyasanın yükseliş trendinde olduğu dönemdir.
  • Bollinger Bandı
    Bollinger Band
    Yatırımcının bir döviz çiftinde belli bir zaman aralığında göreli fiyat seviyelerini ve volatiliteyi karşılaştırmasına yardımcı olan teknik indikatör. Fiyat hareketleri ile birlikte hareket eden üç tane bant bulunur. Bunlardan en üstteki genellikle direnç seviyesini, en alttaki ise destek seviyesini oluşturur.
  • Bono
    Bond
    Devlet ve kurumsal firmalardan yatırımcıların sabit veya değişken faiz oranlarıyla belirlenen süre içerisinde kredi aldığını gösteren bir belgedir.
  • Borç Devir Hızı
    Debt Turnover Rate
    Borçların, satışların maliyetine oranlanması ile hesaplanan ve şirketin borçlarını ne hızda ödediğini gösteren orandır. Bu oranın düşük olması şirket açısından olumludur.
  • Borçlanma Araçları Piyasası
    Debt Securities Market
    Borsa İstanbul bünyesinde işlem gören borçlanma araçlarının alım satım işlemlerinin gerçekleştirildiği piyasadır.
  • Borsa
    Exchange
    Alınıp satılabilir menkul kıymetler, stok, hisse senedi, emtialar, döviz, istikraz, vadeli kontratlar, ve opsiyon sözleşmelerinin halka açık satıldığı veya satın alındığı organize bir piyasadır.
  • Borsa Rayici
    Stock Fair Value
    Gerek menkul kıymetler ve kambiyo borsalarına, gerekse ticaret borsalarına kayıtlı olan iktisadi kıymetlerin değerlemeden evvelki son muamele gününde borsadaki muamelelerin ortalama değerlerini ifade eden değerleme ölçüsü.
  • Borsa Yatırım Fonları
    Exchange Traded Funds
    Bir endeksi baz alan, baz aldığı endeksin performansını yatırımcılara yansıtmayı amaçlayan ve payları borsalarda işlem gören yatırım fonlarıdır. BYF’ler bir endekse dayalı olarak çıkarılmakta ve baz aldığı endeks kapsamındaki menkul kıymetlere endeksteki ağırlıkları oranında yatırım yapmaktadır.
  • Brüt Takas
    Gross Clearing
    Yüksek volatiliteyi veya manipulatif fiyat hareketleri engellemek için SPK tarafından uygulamaya konan işlem şartlarıdır. Brüt takasa koyulan hisseler kredili işlemlere kapanır ve internet üzerinden alım/satımları yasaklanır. Hisse alım/satımları için aracı kurumlar telefonla aranması gerekir. Hisselerin satılması için hisselerin hesaba geçmiş olması gerekmekdir. Hisseler yatırım hesaplarına iki iş günün sonra geçtiği için yeni alınan hisseler iki iş günü sonra satılabilir.
  • Brüt Teminatlandırma
    Gross Margin
    MKT üyelerinin, müşteri pozisyonları için müşterileri adına yatırmaları gereken teminat tutarının, müşteri pozisyonlarının birbirleriyle netleştirilmeksizin her bir müşteri için ayrı ayrı hesaplanan teminat yükümlülüklerinin toplamı kadar olmasını ifade eder.
  • Bulldog Bonolar
    Bulldog Bonds
    Bulldog tahvili, İngiliz yatırımcılardan sterlin (GBP) cinsinden sermaye toplamak isteyen İngiliz olmayan şirketler tarafından ihraç edilen bir tür yabancı tahvildir.
  • Bütçe Açığı
    Budget Deficit
    Devletin belirli bir dönemdeki gelirleri ile giderleri arasındaki fark, yani gelirlerin giderlerden düşük olması durumudur.
  • Cari Denge
    Current Balance
    Ödemeler dengesi bilançosunun dış ticaret, hizmetler, yatırım gelirleri ve cari transferler dengelerinin toplamından oluşur.
  • Cari Kur
    Current Exchange Rate
    Döviz piyasalarında aynı gün takası gerçekleşen dövizin alım – satımında kullanılan kur anlamına gelmektedir.
  • Cari Oran
    Current Ratio
    Paraya çevrilebilir değerlerin, kısa süreli borçlara bölünmesi ile ortaya çıkan orandır. Cari oranın yükselmesi, ödeme gücünün arttığını gösterir. Bu oran, işletmenin kısa vadeli borçları ile ödeme kapasitesini ölçmek ve net işletme sermayesinin yeterlilik düzeyini saptamak için kullanılır.
  • Cari Varlıklar
    Current Assets
    Cari varlıklar; satılabilir pay senedi ve tahviller, alacaklar (senetli veya senetsiz), stoklar, kasa ve diğer döner varlıklardan oluşmaktadır.
  • Ciro
    Turnover
    Ciro, bir işletmenin belirli bir zaman periyodu içerisinde elde ettiği net olmayan kâr oranıdır.
  • Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi
    Presidency of Republic of Türkiye Finance Office
    Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi, Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi’ne geçilmesinin ardından 10 Temmuz 2018 tarihinde yayınlanan 1 numaralı Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kurulan devlet kurumudur.
  • Çapraz İşlem
    Cross Transaction
    Hem alıcının hem de satıcının aynı kişi olmasıdır.
  • Çapraz Kur
    Cross Exchange Rate
    Birden fazla ulusal paranın arasındaki kurların bir temel para birimi üzerinden hesaplanmasıdır. Yani bir yabancı paranın başka bir yabancı para cinsinden değeri, dövizlerin başka döviz cinslerine dönüşüm oranını “çapraz kur” vermektedir.
  • Çek
    Cheque
    Görüldüğü zaman ödemesi zorunlu olan ödeme emridir.
  • Çekirdek Enflasyon
    Core Inflation
    Gıda ve enerji gibi kontrol dışında kalan ve genelde dışsallık etkisi ile volatil bir yapıya sahip olan kalemlerin dışarda bırakıldığı enflasyon göstergesi.
  • Çerçeve Sözleşme
    Framework Contract
    Ödeme hizmeti sağlayıcısı ile müşteri arasında tekil veya süreklilik arz eden ödeme işlemlerinin yürütülmesine ve mümkün olan durumlarda ödeme hesabının açılmasına ilişkin usul ve esasları belirleyen sözleşmelerdir.
  • Çevresel, Sosyal, Kurumsal Yönetim (ÇSY)
    Environmental, Social, and Corporate Governance (ESG)
    Çevresel, Sosyal ve Kurumsal Yönetim (Environmental, Social, and Corporate Governance) veya güncel kısaltmasıyla ESG, bir yatırımın performansı üzerinde önemli etkileri bulunabilecek çevresel, sosyal ve yönetişimsel uygulamaları ifade eder. ESG uygulaması, geleneksel finansal analizin yanı sıra finansal olmayan potansiyel risk ve fırsatları da inceleyerek yatırımcılara daha kapsamlı bir analiz yapma imkânı sunan bir uygulamadır.
  • Çıkar Çatışması
    Conflict of Interest
    Çıkar çatışması, bir kişi veya kuruluşun finansal veya farklı yollarla birden fazla çıkar ilişkisine dahil olduğu ve bir çıkara hizmet etmenin bir başkasına karşı çalışmayı gerektirebileceği bir durumdur.
  • Çıkarılmış Sermaye
    Issued Capital
    Kayıtlı sermaye sistemine tabi ortaklıkların satışı yapılmış hisse senetlerini temsil eden sermayeleridir.
  • Çift Dip (İkili Dip)
    Double Bottom
    Piyasanın bir dipten sonra çekilerek çıkış seviyesine yükselmesi ve ikinci dibi oluşturması.
  • Çift Tepe (İkili Tepe)
    Double Top
    Yaklaşık aynı seviyede 2 tepeden oluşur ve arasında bir vadi vardır, bu da boyun çizgisini oluşturur.
  • Çok Fiyat-Sürekli Müzayede Sistemi
    Multi-Price-Continuous Auction System
    Seanslık tanımlanan fiyat sınırlamaları içerisinde kalmak ve fiyat adımı kurallarına uygun olmak şartıyla her fiyat seviyesinden alım-satım emirlerinin karşı tarafta uygun fiyatlı emir veya emirler olduğu takdirde fiyat ve zaman önceliği kurallarına uygun olarak anında eşleşerek işlem gördüğü bir sistemdir.
  • Çoklu Pozisyon Hesabı
    Multiple Position Account
    Takasbank nezdinde MKT üyeleri adına açılan, üyelerin kendi portföylerine veya müşterilerine ait pozisyonlarının toplu olarak izlendiği ancak her hâlükârda MKT üyesinin kendisine ait pozisyonlarla müşterilerine ait pozisyonların ayrıştırıldığı hesapları ifade eder.
  • Dağıtılmamış Karlar
    Retained Earnings
    Kar payı ödemelerine ayrılmayıp işletmede alıkonulan kazanç paylarıdır. İşletmeler, temettü olarak dağıtılmayıp işletme içinde alıkonulan bu kazançlar yoluyla oto-finansman imkanına kavuşurlar, paydaşlar bu yolla haklarını saklı tutarak ileride dağıtılmayan karlardan artı bir gelir beklerler.
  • Dar Yetkili Aracı Kurum
    Narrow Authorized Intermediary Institution
    Yatırım danışmanlığı ve emir iletimine aracılık gibi faaliyetlerinden birini ya da hepsini yürütebilen aracı kurumlara dar yetkili aracı kurum adı verilir.
  • Dealer
    Dealer
    Alım-satım işlemlerinde kendi nam ve hesabına hareket eden kişi ve kurumlara verilen isimdir.
  • Deflasyon
    Deflation
    Bir piyasada mal ya da hizmet fiyatları ucuzlarken, fiyatların gerilemeye devam edeceği beklentisiyle bunlara olan talebin de aynı şekilde düşmesi durumu.
  • Defter Değeri
    Book Value
    Defter değeri (Net varlık değeri olarak da bilinir), imtiyazlı hisse senedi özkaynakları hariç olmak üzere toplam varlıklar ve toplam borçlar arasındaki farkı temsil eder.
  • Değer Kaybetme
    Depreciation
    Bir para biriminin veya menkul kıymetin değerinin piyasada talebin azalması nedeniyle düşmesidir.
  • Değişken Sermayeli Yatırım Ortaklıkları
    Variable Capital Investment Trusts
    Değişken sermayeli yatırım ortaklıkları, sermayesi her zaman net aktif değerine eşit olan yatırım ortaklıklarıdır.
  • Delta
    Delta
    Dayanak varlık fiyatının bir birim değişmesi sonucunda opsiyon priminin ne kadar değişeceğini gösterir. Örneğin, bir alım opsiyonu için delta %50 ise bunun anlamı dayanak varlık fiyatının her 1 birimlik artışında opsiyon priminin 0,5 birim artacağıdır.
  • Demo Hesap
    Demo Account
    Sanal para ile gerçek piyasa verileri üzerinden deneyim kazanmayı sağlayan hesap türüdür.
  • Depo Sertifikası
    Depositary Receipts
    Bu sermaye piyasası aracı, yerel bir saklama kuruluşunda depo edilen yabancı menkul kıymetleri temsilen çıkarılan ve menkul kıymetlerin verdiği her hakkı aynen sağlayan, bunlara özdeş olan, hamiline yazılı, nominal değeri temsil ettiği yabancı menkul kıymetin para birimi cinsinden ifade edilen bir araçtır.
  • Depozito
    Deposit
    Hesap açılışının ardından teminat için yüklenen paradır.
  • Derecelendirme
    Rating
    İhraçcıların (şirket, devlet, vs.) ihraç ettikleri borç niteliğindeki menkul kıymetlerin (tahvil, finansman bonosu vs.) anapara ve faizini zamanında geri ödeme yeterliliğine ne ölçüde sahip olduklarını göstermek amacıyla bağımsız kuruluşlar tarafından yapılan değerlemedir.
  • Destek Seviyesi
    Support Level
    Fiyatlardaki düşüşün durmasının beklendiği seviyedir.
  • Devalüasyon
    Devaluation
    Sabit kur sistemlerinde ödemeler dengesi açık veren ülkenin ulusal parasının dış satın alma gücünün, hükûmetçe alınan bir kararla düşürülmesidir. Başka bir deyişle devalüasyon, bir devletin resmi para biriminin diğer ülke dövizleri karşısında değer kaybettirilmesidir.
  • Devlet İç Borçlanma Senedi
    Government Debt Security
    Hazine Müsteşarlığı tarafından yurt içi piyasada ihraç edilen borçlanma senetlerini ifade etmektedir. Borçlu olan devlet, DİBS sahiplerine kupon ödeme tarihlerinde ve vade sonunda borçlu olduğu tutarı öder.
  • Devlet Tahvili
    Government Bond
    Devlet tahvili, devletin 1 yıldan uzun vadeli borçlanma ihtiyaçlarını karşılamak için çıkarılan borçlanma senetleridir. Türkiye’de Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılır.
  • Devre Kesici
    Circuit Breaker
    Menkul kıymet borsalarında piyasanın belirlenen bir süre içerisinde, belirlenen bir seviyede düşüş göstermesi durumunda, hisse senedi ve vadeli endeks piyasalarında, alış ve satış emirlerindeki dengesizlik nedeniyle oluşabilecek aşırı düşüşlerin önlenebilmesi amacıyla, işlemlerin geçici olarak durdurulması uygulamasıdır.
  • Direnç Seviyesi
    Resistance Level
    Fiyatlardaki artışın durmasının beklendiği seviyedir.
  • Doji
    Doji
    Açılış ve kapanış fiyatının birbirine eşit olduğu kararsız bir piyasayı gösteren mum çubuğu formasyonudur.
  • Dolarizasyon
    Dollarization
    Bir ülkedeki yerleşiklerin değişim aracı, hesap birimi ve değer biriktirme aracı olarak kendi ulusal paraları yerine yabancı para kullanmalarıdır.
  • Dönemsel Faiz
    Periodic Interest
    Bir yatırımın fiilen elde tutulma süresince getireceği faizi ifade eder.
  • Dönen Varlık
    Current Assets
    Bir yıldan veya normal faaliyet döneminden daha kısa sürede nakde dönüşen varlıklardır.
  • Döviz Arzı
    FX Supply
    Herhangi bir tekilde elde edilerek, ulusal paraya çevrilmesi için döviz piyasasına sunulan yabancı paralardır.
  • Döviz Kuru
    Exchange Rate
    Ulusal bir paranın, diğer bir ulusal para cinsinden ifadesidir.
  • Döviz Paritesi
    FX Parity
    Devletin, ulusal para ile yabancı para arasında belirlediği fiyattır.
  • Döviz Tevdiat Hesapları
    Foreign Currency Deposit Accounts
    Ülke içinde ve dışında bulunan gerçek ve tüzel kişiler tarafından, konvertibl döviz karşılığında yetkili bankalarda açılan hesaplara verilen addır.
  • Duran Varlık
    Fixed Asset
    Bir yıldan veya normal faaliyet döneminden daha uzun sürede nakde dönüşen veya işletmede kullanılan varlıklardır.
  • Dünya Bankası
    World Bank
    1944 yılı sonrasında, Avrupa’nın yeniden imarına yönelik olarak “Uluslararası Yeniden Yapılanma ve Kalkınma Bankası” adı altında kurulan uluslararası bir örgüttür. Daha çok, gelişmekte olan ülkelere uzun vadeli proje kredileri sağlamaktadır.
  • Egzotik Opsiyonlar
    Exotic Options
    Egzotik opsiyonlar, standart şartları içeren normal kontratlardan farklı olarak daha karmaşık işlevli ürünlerdir. Söz konusu opsiyonlar alıcının ihtiyacına göre şekillenir. Bu nedenle de bir finansal ürünün belirlenen mali değeri geçmesi durumunda opsiyon geçerliliğini kaybeder.
  • Ek Pay Satışı
    Green Shoe Option
    Şirketler, halka arzda toplanan kesin talebin satışa sunulan pay senedi miktarından fazla olması halinde ve izahnamede Ek satış yapılabileceğine dair gerekli açıklamaların yapılması koşuluyla, fazla talebi karşılamak amacıyla, satışa sunulan payların nominal değerinin %20’sine kadar, mevcut ortakların daha önce belirlenen ve izahname ile tasarruf sahiplerine satış duyurusunda açıklanan tutardaki paylarını satışa sunabilir. Ek pay satışına konu paylar, mevcut ortaklar tarafından satılabileceği gibi halka arzda satışa aracılık eden aracı kurumlardan biri tarafından ortaklardan ödünç alınarak ödünç alımlı satış yoluyla da satılabilir. Ancak ek satışa konu olacak pay miktarı, halka arz edilen pay miktarının %20’sini geçemez.
  • Elektronik Ürün Senedi (ELÜS)
    Elektronic Warehouse Receipt (EWR)
    Lisanslı depolara teslim edilen tarım ürünleri karşılığında düzenlenen ve depolanan ürün detayını gösteren; Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) nezdinde elektronik olarak saklanan, yetkili ticaret borsalarında satışa çıkarılabilme özelliği bulunan bir senet türüdür.
  • Emir
    Order
    Piyasada hemen veya daha sonra işletilmek üzere aracı kuruma iletilen işlem isteğidir.
  • Emir İletimine Aracılık
    Activity of Reception and Transmission of Orders
    Sermaye Piyasası Kanunu kapsamında emir iletimine aracılık faaliyeti sermaye piyasası araçlarına ilişkin müşteri emirlerinin yatırım kuruluşları tarafından; işlem aracılığı ve/veya portföy aracılığı faaliyeti izinlerine sahip bir yatırım kuruluşuna iletilmesini ve emirlerin sonuçlarına ilişkin bilgilendirme yapılmasını ifade eder.
  • Emisyon Hacmi
    Emission Volume
    Devletin yetkili kıldığı banka tarafından piyasaya sürülmüş toplam kağıt para miktarıdır.
  • Emisyon Primi
    Issue Premium
    Anonim şirketlerde kuruluş veya sermaye artırımı esnasında, pay senedinin üzerinde yazılı değerden daha yüksek değerle çıkarılması halinde, itibari değer ile satış bedeli arasındaki fark Emisyon Primi olarak adlandırılır.
  • Emsal Değer
    Peer Value
    Gerçek değeri belli olmayan bir mal veya hizmetin değerini belirlemek üzere, benzer mal ve hizmetlerden faydalanılarak elde edilen değeri ifade eder.
  • Emtia
    Commodity
    Ekonomide insan gereksinimlerini ve isteklerini gidermek amacıyla alınıp satılan, ticareti yapılabilen tüm mal ve ürünlerin genel adıdır.
  • Emtia Sertifikaları
    Commodity Certificates
    Emtia Sertifikaları (EMS) belirli bir emtiayı temsilen ihraç edilen sermaye piyasası araçlarıdır. Emtia sertifikaları altın, gümüş gibi kıymetli madenler ile diğer emtia varlıklarına spot piyasada yatırım yapmak isteyen yatırımcılar için alternatif bir yatırım aracıdır.
  • Endeks
    Index
    Endeks içinde birden fazla hisse senedi olan, hisselerin ağırlıklarına göre hesaplanmış olan oransal değişimleri ölçen bir gösterge olarak tanımlanır.Endekslerde bulunan hisselerin değer kazanması ve kaybetmesi ile endeksin fiyatı belirlenir.
  • Endeks Fon
    Index Fund
    Baz alınan ve Sermaye Piyasası Kurulu tarafından uygun görülen bir endeksin, fonun birim pay değeri arasındaki korelasyon katsayısı en az %90 olacak şekilde ve portföyünün en az % 80 i devamlı olarak endeks kapsamındaki menkul kıymetlerin tümünden ya da örnekleme yoluyla seçilen bir kısmından oluşmuş olan fondur.
  • Enflasyon
    Inflation
    Fiyatlaroın genel seviyesindeki sürekli artış durumudur. Enflasyon, tüketici ve üretici fiyat gelişmelerini gösteren ve TÜİK tarafından yayımlanan resmi endeksler ile ölçülmektedir.
  • Enflasyona Endeksli Tahvil
    Inflation-Indexed Bonds
    Anapara ve faiz ödemeleri belirli bir fiyat endeksine bağlı olan ve bu şekilde reel değer kaybına uğramayan tahvillerdir.
  • Erken İtfa
    Early Redemption
    Bir borcun işlemiş faizi ile birlikte anaparasının vadesinden önce geri ödenmesidir.
  • Esas Faaliyet Karı
    Operating Profit
    Brüt kardan bütün operasyonel maliyetlerin düşülmesiyle ve diğer operasyonel gelirlerin eklenmesiyle hesaplanan kardır. Kısaca şirketlerin operasyonlarından elde edilen kardır.
  • Esas Sermaye
    Principal Capital
    Şirketin esas sözleşmesinde taahhüt edilmiş bulunan sermayesini ifade etmektedir.
  • Eurotahvil
    Eurobond
    Çıkaran ülkenin veya kuruluşun, kendi ulusal para birimi dışındaki bir para birimi üzerinden ihraç ettiği menkul kıymetlerdir.
  • Faaliyet Karı (Zararı)
    Operating Profit (Loss)
    Faaliyet Karı (Zararı) Yatırım ortaklıklarının satış, yatırım ve finansman politikalarının, yani tüm faaliyetlerinin sonucunu göstermekte olan kar tutarıdır.
  • Faiz
    Interest
    Faiz, anaparanın yüzdesi şeklinde ifade edilen ve finansal varlıkların kullanımı için borç veren kişi veya kurumun ücretlendirdiği tutardır. Bir diğer deyişle borç verenin varlıkların kullanımı için borçluya anapara üzerinden yansıtılan tutardır.
  • Faiz Amoritsman Vergi Öncesi Kar (FAVÖK)
    Earnings Before Interest Tax Depreciation and Amortization (EBITDA)
    Faiz, Amortisman, Vergi Öncesi Kar; sadece şirketin asıl faaliyetlerinden elde ettiği karı gösterir, böylece tek seferlik kazançlar, faiz gelirleri gibi yada kur farkı gelir-gideri gibi unsurlar ayıklanmış olur.
  • Federal Açık Piyasa İşlemleri Komitesi
    The Federal Open Market Committee
    Federal Açık Piyasa İşlemleri Komitesi ABD’deki Federal Rezerv Sistemi’nde açık piyasa işlemleri ile parasal kaynaklı konuları ele alıp para politikaları ile alakalı konuların açıklığa kavuşturulduğu 1933 yılında kurulan komitedir.
  • Federal Fon Oranları
    Federal Funds Rate
    ABD’de bulunan bankaların FED’ten aldıkları sermaye karşılığında ödedikleri gecelik faiz oranıdır. Aynı zamanda FED’in ülkedeki para arzını kontrol ettiği mali politika aracıdır.
  • Finansal Bulaşıcılık/Yayılma
    Financial Contagion/Spread
    Ülkelerin birinde veya birkaçında ortaya çıkan sorunlar yüzünden tedirgin olan uluslararası yatırımcıların benzer özelliklere sahip ülkelerden yatırımlarını hızla çekmeleri ve bu şekilde olumsuz yatırım koşullarının diğer ülkelerin finansal sistemlerine de yayılmasıdır.
  • Finansal Farkındalık
    Financial Awareness
    Kişilerin finansal risklere ilişkin bilgilerini ve bilinç düzeylerini artırarak karar alma süreçlerinde daha akılcı davranmalarını destekleyen bir unsurdur.
  • Finansal İstikrar
    Financial Stability
    Finansal piyasalarda, bu piyasalarda faaliyet gösteren kurumlarda ve ödeme sistemlerindeki istikrarı ve şoklara karşı dayanıklılığı ifade etmektedir. Bu alanlardaki istikrar genelde finansal sistemin sağlıklı ve istikrarlı işlemesini, dolayısıyla ekonomideki kaynakların üretken bir şekilde tahsisini ve risklerin uygun bir şekilde yönetim ve dağılımını beraberinde getirmektedir.
  • Finansal Kiralama
    Financial Leasing
    Yatırımlara ilişkin ekipmanların kişilere veya firmalara taksitle satılmasını veya icara verilmek suretiyle mülkiyetinin el değiştirmesini ifade eder. Bu finansman tekniğine konu olan ekipmanın mülkiyet hakkı onu kiralayan şirkete aittir.
  • Finansal Okuryazarlık
    Financial Literacy
    Bir bireyin kişisel bütçesini yönetme sürecinde etkin ve bilinçli kararlar alabilmesini sağlayan temel finansal bilgiye sahip olması ve bu kararları uygulayarak bireysel ve toplumsal finansal refahı artırma yetisidir.
  • Finansman Bonosu
    Commercial Paper
    Şirketlerin çıkarmış olduğu borçlanma senetleridir. Bu borçlanma yöntemiyle şirketler, diğer firmalara geçici fon sağlar.
  • Finansman Fonu
    Financing Fund
    Sermaye şirketleri ile kooperatiflerin, yatırım indiriminden faydalanması kabul edilmiş bulunan yatırımların finansmanında kullanmak ve yatırım indirimi belgesinde bu yatırım için öngörülen süre ile sınırlı kalmak kaydıyla ve safi kurum kazancından indirebildikleri fondur.
  • Fiyat Boşluğu
    Price Gap
    Herhangi bir finansal enstrümanın, her iki yönde belirli fiyat seviyesinden işlem görmeden geçmesi sonucunda boşluk oluşması durumudur.
  • Fiyat Kotasyonu
    Price Quotation
    Piyasa yapıcının görevli olduğu sermaye piyasası aracında seans sırasında ilan ettiği alış ve satış fiyatıdır.
  • Fiyat Marjı/Fiyat Aralığı
    Price Margin
    Her hisse senedi için, seans içinde önerilebilecek en düşük ve en yüksek fiyatlar o hisse senedi için fiyat marjını oluşturur. Mevcut uygulamada bu limitler baz fiyatın % 10 altı ve üstüdür.
  • Fiyat Önceliği
    Price Priority
    Hisse Senetleri Piyasası’nda daha düşük fiyatlı satım emirlerinin, daha yüksek fiyatlı satım emirlerinden; daha yüksek fiyatlı alım emirlerinin, daha düşük fiyatlı alım emirlerinden önce karşılanmasını ifade eder.
  • Fiyat Tespit Raporu
    Valuation Report
    Şirketin paylarının halka arz fiyatı aracı kuruluş tarafından belirlenmekte olup Borsa İstanbul ve SPK tarafından fiyata müdahale söz konusu olmamaktadır. Halk arz fiyatının belirlenmesi amacıyla şirket değerinin tespiti için aracı kuruluş tarafından oluşturulan rapor, fiyat tespit raporu olarak adlandırılır.
  • Fizibilite Raporu
    Feasibility Report
    Yapılması planlanan bir Yatırımın yapılabilir olup olmadığını sektörel, teknik ve finansal açıdan değerlendiren dokümandır.
  • Fiziki Teslimat
    Physical Delivery
    Bir opsiyonun kullanılması sonucu veya vadeli işlem sözleşmesinin vadesinin dolması sonucu dayanak varlığın belirlenmiş standart özellikleri ile alıcıya teslimidir.
  • Fon
    Fund
    Sermaye Piyasası Kurulu’nca yetkilendirilmiş kurumların yatırımcılardan topladığı birikimlerle riski dağıtmak amacıyla içerisinde birden çok hisse senedi, devlet tahvili, döviz, değerli maden ya da faiz getirili değerli kâğıt olacak şekilde çeşitlendirerek oluşturduğu portföydür.
  • Fonlama
    Funding
    Şirketlerin öz kaynaklarını kullanarak kaynak sağlama metodudur.
  • Garantör
    Guarantor
    Kredi kartlarından doğacak her türlü borç ve yükümlülükten, kart sahibi olarak sorumluluğu bulunan gerçek veya tüzel kişidir.
  • Gayrimenkule Dayalı ve Gelişen Finansal Araçlar Bilgi Sistemi (GEFAS)
    Information Platform of Real Estate-Based Financial Instruments
    Borsa İstanbul’da İşlem Gören Gayrimenkule Dayalı Finansal Araçların Bilgi Platformudur.
  • Gayrimenkul Sertifikaları
    Real Estate Certificates
    Gayrimenkul piyasasındaki fiyat değişimlerinden faydalanmak isteyen yatırımcılar için Borsada işlem gören paylar gibi talep durumuna göre hızlı bir şekilde paraya çevrilebilecek likiditeye sahip olacağı öngörülen ürünlerdir.
  • Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı
    Real Estate Investment Trust
    Sermaye Piyasası Kanunu çerçevesinde, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından düzenlenen gayrimenkul yatırım ortaklıkları gayrimenkullere, gayrimenkule dayalı projelere ve gayrimenkule dayalı sermaye piyasası araçlarına yatırım yapmak suretiyle faaliyet gösteren özel bir portföy yönetim şirketi tipidir.
  • Gayri Safi Milli Hasıla
    Gross National Product (GNP)
    Bir ülkenin hem yurtiçindeki hem yurtdışındaki vatandaşlarının bir dönemde ürettiği tüm nihai (tamamlanmış) mal ve hizmetlerin piyasa fiyatları ile ifade edilen değerleri toplamıdır.
  • Gayri Safi Yurt İçi Hasıla
    Gross Domestic Product (GDP)
    Bir ülkenin sınırları içerisinde belirli bir dönemde üretilen tüm nihai (tamamlanmış) mal ve hizmetlerin piyasa fiyatları ile ifade edilen değerleri toplamıdır.
  • Gelire Endeksli Senetler (GES)
    Revenue-Indexed Bonds
    Yurtiçi tasarrufların artırılması, Devlet İç Borçlanma Senetlerinin çeşitlendirilmesi ve yatırımcı tabanının genişletilmesi amacıyla, Hazine tarafından 28 Ocak 2009 tarihinde ilk Gelire Endeksli Senet (GES) ihracı gerçekleştirilmiştir. GES ihraçlarında getiriler, Kamu İktisadi Teşebbüsü statüsündeki Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), Devlet Malzeme Ofisi (DMO), Devlet Hava Meydanları İşletmeleri (DHMİ) ve Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü’nden (KIYEM) bütçeye aktarılan hasılat paylarına endekslenmiştir.
  • Gelir Ortaklığı Senetleri (GOS)
    Revenue Sharing Certificates
    Gelir Ortaklığı Senetleri, Hazine tarafından geliri Kamu Ortaklığı Fonu’na aktarılmak üzere satılan köprü, baraj, elektrik santralı, karayolu, demiryolu, telekomünikasyon sistemleri ile sivil kullanıma yönelik deniz ve hava limanları ile benzerlerinden, kamu kurum ve kuruluşlarına ait olanların gelirlerine gerçek ve tüzel kişilerin ortaklık hakkına sahip olmasını sağlayan senetlerdir.
  • Gelir Tablosu
    Income Statement
    Gelir tablosu, işletmenin belirli bir dönemde elde ettiği tüm gelirler ile bu gelirlerin elde edilmesi için katlandığı giderleri ve bunların sonucunda oluşan kâr veya zararı gösteren bir mâlî tablodur.
  • Genel İşlem Sınırı
    General Transaction Limit
    Kredili işlemler ve açığa satış işlemleri olağandışı durumlarda, genel olarak piyasaya olan etkilerinin yanı sıra müşteriye ve aracı kurumların mali yapısına da etkisi olabilecek işlemlerdir. Bu çerçevede; genel işlem sınırı aracı kurumun bir bütün olarak kredili işlem tutarları ile açığa satış tutarlarına sınır getirmesine yönelik bir uygulamadır.
  • Genel Müşteri
    General Client
    Genel müşteri, profesyonel müşteri tanımına girmeyen müşteridir.
  • Genel Saklama Hizmeti
    Genetal Custodian Service
    Genel saklama hizmeti; yetkili olunan ve işlemi yapılan yatırım hizmet ve faaliyetlerinden bağımsız olarak sunulan saklama hizmetidir.
  • Geniş Yetkili Aracı Kurum
    Broadly Authorized Intermediary Institution
    Portföy aracılığı faaliyeti, genel saklama hizmeti ve aracılık yüklenimi faaliyetinden herhangi birini veya tamamını yürütecek olanlar “geniş yetkili”, olarak adlandırılır.
  • Gerçekleşmezse İptal Et
    Cancel Order if Not Actualized
    Girildiği veya aktif olduğu anda, pasifte karşı tarafta bekleyen emirlerin durumuna göre emrin tamamının gerçekleşmesi, aksi takdirde tamamının iptal edilmesi için kullanılan emir türüdür.
  • Girişim Sermayesi Pazarı
    Venture Capital Market
    Henüz halka arza hazır olmayan ama ileride halka arz yapmak isteyen şirketlere yönelik olan Pazar.
  • Gösterge Faiz
    Benchmark Rate
    Vadesine iki yıl kalmış, üç veya altı ayda bir kupon ödemesi olan devlet tahvilleri arasında en çok işlem gören (veya son üç işlem günü içinde en çok işlem gören) devlet tahvilinin faizidir.
  • Grafik
    Graph
    Fiyat verilerinin çizgilerle gösterildiği göstergedir.
  • Grup Fonu
    Group Fund
    En az % 51 i belirli bir topluluğun menkul kıymetlerine yatırılan fonlara verilen isimdir.
  • Günlük Emir
    Daily Order
    Emir, girildiği günde geçerlidir. Gün sonuna kadar eşleşmezse işlem sistemi tarafından otomatik olarak iptal edilir.
  • Hakem Heyeti
    Arbitration Committee
    TSPB Müşteri Uyuşmazlıkları Hakem Heyeti yapısı ve işleyişi ile; uzmanlık gerektiren sermaye piyasaları alanında oluşan uyuşmazlıklara çözüm bulmayı hedefleyen bir heyettir. Uyuşmazlığın gerçekleştiği hizmet veya faaliyet alanına göre ayrı ayrı hakem heyetleri bulunmaktadır.
  • Hakim Ortak
    Controlling Shareholder
    Bir ticaret şirketi, diğer bir ticaret şirketini, bir sözleşme gereğince veya başka bir yolla hâkimiyeti altında tutabiliyorsa birinci şirket hâkim, diğeri bağlı şirkettir.
  • Halka Açıklık Oranı
    Free Float Rate
    Halka açık hisselerin nominal değerleri toplamının, tüm hisselerin toplam nominal değerlerine oranını ifade eder.
  • Halka Açık Ortaklık
    Publicly Held Corporation
    Payları halka arz edilmiş olan veya halka arz edilmiş sayılan anonim ortaklıklar, halka açık ortaklık olarak tanımlanır.
  • Halka Arz
    Public Offering
    Halka arz, Sermaye Piyasası araçlarının satın alınması için her türlü yoldan yapılan genel bir çağrıyı ve bu çağrının devamında gerçekleştirilen pay satışı olarak tanımlanmaktadır.
  • Hamil
    Holder
    Çek, bono, hisse senedi, poliçe,vb. Kıymetli evrakı elinde bulunduran kimseye verilen addır. Kıymetli evrakın taşıyanı onun tahsil, devir ve rehininde yetkilidir.
  • Hareketli Ortalama
    Moving Average
    Belli bir zaman aralığındaki fiyatların ortalamasının hesaplanması ile elde edilmiş teknik göstergedir.
  • Hesap Ekstresi
    Account Statement
    Aracı kuruluşun hesap veya kredi kartı sahibine gün, hafta, ay, yıl gibi belirli dönemler itibariyle kendiliğinden ya da hesap sahibinin istemi üzerine verdiği hesap hareketlerini gösteren belgedir.
  • Hiperenflasyon
    Hyperinflation
    Fiyat genel düzeyinin sürekli olarak çok hızlı bir biçimde yükselmesidir. Hiperenflasyon paranın el değiştirme hızını yükseltir ve parasal tasarrufların değerini ortadan kaldırır.
  • Hisse Geri Alımı
    Buyback
    Hisse geri alımı, şirketlerin geri satın alınan hisse senetlerini iptal ederek sermayelerini azaltmak için kendi hisselerini geri satın aldıkları bir hissedar ödeme şeklidir. Tedavüldeki hisse sayısı düşerken, hissedarların şirketteki payları ve gelecekteki temettülerden alacakları tutar artar.
  • Hisse Senedi İhraç Fiyatı
    Stock Issue Price
    Hisse senetlerinin şirket tarafından çıkarılışı aşamasında satışa sunulduğu fiyattır.
  • Hisse Senedi ile Değiştirilebilir Tahvil
    Convertible Bond
    Önceden belirlenen bir zamanda tahvilin hisse senedi ile değiştirilmesini öngören tahvil türü olup; böyle bir tahvil ihracının temelinde yeni kurulan bir anonim şirketin kolay borçlanabilmesini sağlamak yatmaktadır.
  • Hisse Senedi Ödünç Verme İşlemi
    Stock Lending Transaction
    Ödünç veren tarafından ödünç alan tarafa, belirli bir dönem için sermaye piyasası araçlarının verilmesi ve aynı cins sermaye piyasası aracının mislen geri alınmasıdır.
  • Hisse Senedi (Pay)
    Stock
    Hisse senedi, bir şirket tarafından ihraç edilen ve ortaklık sermaye payını temsil eden kıymetli evraktır.
  • Hisse Senedi Piyasa Fiyatı
    Stock Market Price
    Bir hisse senedinin sermaye piyasasında alınıp satıldığı fiyattır.
  • Histogram
    Histogram
    Gruplandırılmış bir veri dağılımının sütun grafiğiyle gösterimine verilen isimdir.
  • İç Getiri Oranı
    Internal Rate of Return
    İç getiri oranı, nakit giriş çıkışlarının mevcut değerlerini birbirlerine eşitleyen orandır. İç verimlilik oranı da denilmktedir. İç getiri oranı kesin bir ölçü olmamasına rağmen, işletmenin sermaye maliyetini göstermektedir.
  • İç Tüzük
    Bylaw
    Meclis, dernek, ortaklık gibi kuruluşların ya da herhangi bir daire ya da kurumun iç işleyişini düzenleyen ve yalnızca bu yapıları bağlayan kurallar bütünüdür.
  • İdari Para Cezası
    Administrative Fine
    İdari para cezası, mahkeme kararına gerek duyulmadan idari kurumlarca verilen cezaları kapsamaktadır. Tespit, denetim veya şikayet sonucunda, idari para cezası kesilmektedir.
  • İhraç
    Issue
    İhraç, belirli bir unvanı ya da menkul kıymeti dolaşıma sokma eylemidir.
  • İhraç Belgesi
    Certificate of Issue
    Halka arz edilerek yapılan ihraçlarda en geniş kapsamlı bilgileri içeren belge olan izahname, halka arz edilmeksizin yapılan ihraçlarda ise daha dar kapsamlı bilgileri içeren ihraç belgesi ile kamu aydınlatması yapılır.
  • İhraççı
    Issuer
    Sermaye piyasası araçlarını ihraç eden anonim ortaklıklar, mevzuata göre özelleştirme kapsamına alınanlar dahil kamu iktisadi teşebbüsleri, mahalli idareler ile bunlarla ilgili özel mevzuatları uyarınca faaliyet gösteren kuruluş idare ve işletmelerdir.
  • İhraç Değeri
    Issue Value
    İhraç değeri, bir tahvil veya bir pay senedinin ilk çıkarıldığı andaki satış değeridir. Bu değer, tahvil veya pay senedinin itibari değerinden daha yüksektir.
  • İkincil Piyasa
    Secondary Market
    Önceden ihraç edilmiş olan menkul kıymetin üçüncü şahıslar arasında alım satım işleminin yapıldığı finansal piyasalardır.
  • İlave Kotasyon
    Additional Quotation
    Hisse senetleri borsa kotunda bulunan bir ortaklığın sermaye artırımı nedeniyle ihraç ettiği yeni hisse senetlerinin kotasyon işlemini ifade eder.
  • İlk Kotasyon
    Beginning Quotation
    Ortaklık hisse senetlerinin ilk kez Borsa kotuna alınmasını, ortaklığın borçluluğu temsil eden menkul kıymetlerinin Borsa kotuna alınmasını ifade eder.
  • İmtiyaz
    Privilege
    Kâr payı, tasfiye payı, rüçhan ve oy hakkı gibi haklarda, paya tanınan üstün bir hak veya kanunda öngörülmemiş yeni bir paysahipliği hakkıdır.
  • İmtiyazlı Pay
    Preferred Stock
    İmtiyazlı pay, Türk Ticaret Kanunu’nun 478’inci maddesindeki tanıma göre; kâr payı, tasfiye payı, rüçhan ve oy hakkı gibi haklarda, üstün bir hak tanıyan veya kanunda öngörülmemiş yeni bir pay sahipliği hakkını bünyesinde barındıran paylardır.
  • İnançlı Mülkiyet
    Fiduciary Property
    İnançlı mülkiyet esasında fona inançlı olarak fon kurucusu sahiptir. Tasarruf sahipleri ise fonla ilgili işlemleri yapma yetkisini kurucuya verirler. Bu yetki devri fon içtüzüğü ile olur. Kurucu, fonu bu sözleşme (içtüzük) çerçevesinde ve tasarruf sahiplerinin haklarını koruyarak yönetmek/yönettirmek zorundadır.
  • İndikatör
    Indicator
    Geçmiş verilerin değerlendirilmesiyle gelecek fiyatların tahmini için matematiksel yöntemlerle sonuç üreten teknik analiz araçlarına verilen genel isim. Teknik göstergeler de denilmektedir.
  • İndirgenmiş Nakit Akımı
    Discounted Cash Flow
    İndirgenmiş nakit akışı analizi, paranın zaman değerini kullanarak bir menkul kıymet, proje, şirket veya varlığa değer biçmek için kullanılan bir finans yöntemidir.
  • İntifa Senetleri
    Redeemed Shares
    Şirket genel kurulunun alacağı kararla bazı kimselere çeşitli hizmetler ve alacak karşılığı olarak kuruluştan sonra verilen ve sermaye payını temsil etmeyen hisse senetleridir.
  • İpoteğe Dayalı Menkul Kıymet
    Mortgage-Backed Securities
    Konut finansmanı fonunun (KFF) veya ipotek finansmanı kuruluşunun devralacağı varlıklar karşılık gösterilerek ihraç edilen menkul kıymettir.
  • İpotek Finansman Kuruluşu
    Mortgage Financing Institution
    Konut ve varlık finansmanı kapsamında, varlıkların devralınması, devredilmesi, devralınan varlıkların yönetimi ve varlıkların teminat olarak alınarak faaliyetlerin yerine getirilmesi amacıyla kurulan anonim ortaklıktığı ifade etmektedir.
  • İptale Kadar Geçerli
    Valid Until Cancelling
    Emir, girildiği seanstan itibaren iptal edilene kadar geçerlidir. Bu emir süresi seçildiğinde, emrin iptal edilmediği ve eşleşmediği durumda, emir sözleşmenin vade sonuna kadar geçerli olur ve vade sonunda işlem sistemi tarafından otomatik olarak iptal edilir.
  • İskonto
    Discount
    Vade tarihinden önce paraya çevrilen senedin, kredi değeri üzerinden düşülmek üzere, vade tarihine kadar olan süre için hesaplanan faiz tutarıdır.
  • İşlem Aracılığı
    Activity of Order Execution
    Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca işlem aracılığı faaliyeti, emir iletimine aracılık faaliyetine ek olarak, müşterilerin sermaye piyasası araçlarıyla ilgili alım veya satım emirlerinin müşteri adına ve hesabına veya kendi adına ve müşteri hesabına Aracı Kurum tarafından; Borsalar ya da teşkilatlanmış diğer pazar yerlerine, Portföy aracılığı ile yetkilendirilmiş bir kuruluşa, Kaldıraçlı işlemler hariç olmak üzere ilgili ülkenin yetkili otoritesinden faaliyet izni almış yurt dışında yerleşik bir kuruluşa, iletilmek suretiyle gerçekleştirilmesini ifade eder.
  • İşlem Bazlı Piyasa Dolandırıcılığı
    Transaction Based Market Fraud
    6362 sayılı SPKn’nun 107/1 maddesinde, işlem bazlı piyasa dolandırıcılığı suçunun maddi unsuru “sermaye piyasası araçlarının alım ve satımını yapmak, emir vermek, emir iptal etmek, emir değiştirmek veya hesap hareketleri gerçekleştirmek” olarak belirtilmiştir.
  • İşlem Hacmi
    Transaction Volume
    İşlem hacmi; endeks, hisse senedi, kontrat ya da borsadaki günlük alım satımların tamamını kapsar. Günlük işlem hacmi, menkul kıymet adedinin işlem yoğunluğunu gösterir.
  • İşlem Miktarı
    Transaction Amount
    Bir seansta ya da belli bir dönemde alınıp satılan menkul kıymet adedidir.
  • İşlem Talimat Formu
    Order Transaction Form
    Kaldıraçlı alım satım işlemleri hariç olmak üzere tezgahüstü piyasalarda müşterilerle gerçekleştirilecek sermaye piyasası aracı işlemleri için yatırım kuruluşu bir İşlem Talimat Formu hazırlamak zorundadır.
  • İştirak Fonu
    Participation Fund
    En az % 51 i kurucusunun iştiraklerince çıkarılmış menkul kıymetlere yatırılan fonlardır.
  • İtibari Değer
    Nominal Value
    Hisse senetleri için pay senedinin üzerinde yazılı olan fiyatı ifade ederken; tahvillerde vade sonunda ödenecek değerdir.
  • İzahname
    Prospectus
    Sermaye piyasası araçlarının ihraç ya da halka arz işlemlerinde aracılık yapacak uzman aracı kurumlar tarafından hazırlanan, ihraç yapacak ya da halka arz edilecek şirket hakkında detaylı bilgiler içeren belgeye izahname adı verilir.
  • Kalanı İptal Et
    Cancel Remaining
    Girildiği veya aktif olduğu anda, pasifte karşı tarafta bekleyen emirlerin durumuna göre emrin tamamının veya bir kısmının gerçekleşmesi, aksi takdirde gerçekleşmeyen kısmının iptal edilmesi için kullanılan emir türüdür.
  • Kalanı Pasife Yaz Emir
    Set Remaining as Passive
    Girildiği anda gerçekleşmesi esas olmakla birlikte, tamamının gerçekleşmemesi durumunda kalan miktarın pasif emir olarak tutulduğu emir türüdür.
  • Kaldıraç
    Leverage
    Finansal piyasalarda, atırımın getirisini maksimize etmek amacıyla, az miktarda sermaye ile daha fazla kâr elde etmeyi hedefleyen bir stratejidir. Bu uygulama borsada yapılan yatırımlarda, işlem hacmini artırmayı sağlar.
  • Kaldıraçlı İşlem
    Leveraged Transaction
    Kaldıraçlı işlem, yatırım getirisini maksimize etmek amacıyla uygulanır. Söz konusu işlemde gelir ve kâr hedefi, özkaynak yerine borçla finanse edilir. Finans piyasalarında kaldıraç, herhangi bir kaynağın toplam parasal büyüklüğünden daha az miktarda teminat ile al sat yapmayı mümkün kılan bir varlıktır.
  • Kaldıraç Oranı
    Leverage Ratio
    Borcun öz sermayeye veya toplam sermayeye oranıdır.
  • Kambiyo Karları
    FX Profits
    Kambiyo Karları Sigorta şirketlerinin aktiflerinde bulunan yabancı para nitelikli aktiflerin kur artışlarından sağlanan gelirlerinin kaydedildiği kalemdir.
  • Kambiyo Senedi
    Currency Bill
    Kambiyo senedi, uluslararası ticarette kullanılmak için, karşılığı dövizle ödenmek üzere hazırlanan senetlerdir. Bu tip senetler başka bir kişiye ciro edilebilirler. Ayrıca vadesi gelmeden piyasadan iskontoda ettirilebilirler.
  • Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP)
    Public Disclosure Platform
    Sermaye piyasası ve Borsa mevzuatı uyarınca kamuya açıklanması gerekli bildirimlerin elektronik imzalı olarak iletildiği ve kamuya duyurulduğu elektronik sistemdir.
  • Kapanış Fiyatı
    Closing Price
    Bir seansta borsa kaydına alınan (tescil edilen) en son işlemin fiyatıdır.
  • Kapanış Seansı
    Closing Session
    Son işlem fiyatından işlemlerin yapıldığı seans durumudur.
  • Karda Opsiyon
    In The Money Option
    Bir alım opsiyonunda dayanak varlığın spot piyasa fiyatı (S), kullanım fiyatından (K) yüksekse bu opsiyon kardadır.
  • Kar Marjı
    Profit Margin
    Satışlarla elde edilen kar arasındaki orandır. Brüt kar marjı, net kar marjı, faaliyet kar marjı, esas faaliyet kar marjı şeklinde pek çok farklı değer hesaplanabilmektedir.
  • Kar Realizasyonu
    Profit Realization
    Bir finansal araçta alınan pozisyonda kar edilmesi durumunda, karı realize edilerek pozisyonun kapatılması.
  • Karşı Taraf Kredi Riski
    Counterparty Credit Risk
    Karşı tarafın sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmek istememesi ve/veya yerine getirememesi veya takas işlemlerinde ortaya çıkan aksaklıklar sonucunda ödemenin yapılamaması riskini ifade etmektedir.
  • Kar ve Zarar Ortaklığı Belgesi
    Profit and Loss Partnership Certificate
    Anonim şirketler tarafından kâr ve zarar karşılığı ihraç edilen bir menkul kıymet türüdür.
  • Katılma İntifa Senedi
    Usufruct Certificate
    Nakit karşılığı satılmak üzere, ortaklık haklarına sahip olmaksızın kardan pay alma, tasfiye bakiyesinden yararlanma ve yeni pay alma gibi haklar sağlayan bir kıymetli evraktır.
  • Katılma Payı
    Participation Share
    Yatırımcının fon portföyüne ortak olmasını sağlayan bir belgedir.
  • Kaydi Takas
    Dematerialised Clearing
    Menkul kıymet piyasasındaki üyelerin borç ve alacaklarının hesaben ödenmesidir.
  • Kayıtlı Sermaye
    Authorized Capital
    Ortaklıkların, esas sözleşmelerinde hüküm bulunmak kaydıyla, Yönetim Kurulu Kararıyla, Türk Ticaret Kanunu’nun sermayenin artırılmasına dair hükümlerine tabi olmaksızın çıkartabilecekleri, azami hisse senedi miktarını gösteren, Ticaret Sicili ’ne tescil edilmiş sermayeleridir.
  • Kendinden Kendine İşlem
    Wash Trading
    Yatırımcıların aynı finansal araç için aynı boyut ve fiyattan, herhangi bir mali kazanç sunmayacak şekilde ve çoğunlukla aynı anda verdikleri alım ve satım emirlerine kendi kendine işlemdir.
  • Kısa Pozisyon
    Short Position
    Gelecekte bir malın veya paranın değerinde düşüş beklentisiyle gerçekleştirilen satış işlemidir.
  • Kısmi Yetkili Aracı Kurum
    Partially Authorized Intermediary Institution
    İşlem aracılığı, en iyi gayret aracılığı, sınırlı saklama hizmeti ve portföy yöneticiliği faaliyetinden herhangi birini veya tamamını yürütme izni olan aracı kurumlara kısmi yetkili aracı kurumlar denir.
  • Kıymetli Maden Bonosu
    Precious Metal Bonds
    Kıymetli madenin işlem gördüğü borsaya üye bankalar ile kıymetli maden aracı kurumlarının belli miktarda kıymetli maden cinsinden ihraç ederek iskontolu veya iskontosuz olarak sattıkları bonolardır.
  • Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası
    Precious Metals and Precious Stones Market
    Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası’nda Borsa İstanbul bünyesinde kıymetli madenlere ve kıymetli taşlara ilişkin olarak standart, standart dışı, cevherden üretim altın, gümüş, platin ve paladyum üzerine spot ve fiziki işlemlerin yapıldığı Kıymetli Madenler Piyasası, ödünç ve sertifika işlemlerinin yapıldığı Kıymetli Madenler Ödünç Piyasası ile elmas ve kıymetli taşların işlem görebildiği Elmas ve Kıymetli Taş Piyasası yer almaktadır.
  • Kira Sertifikası
    Leasing Certificate (Sukuk)
    Kira sertifikası, her türlü varlık ve hakkın finansmanını sağlamak amacıyla varlık kiralama şirketi tarafından ihraç edilen ve sahiplerinin bu varlık veya haktan elde edilen gelirlerden payları oranında hak sahibi olmalarını sağlayan menkul kıymettir.
  • Kitle Fonlaması
    Crowdfunding
    Çok sayıda bireyin küçük miktarda bağışlarına dayanan yeni nesil bir yatırım ve fonlama sistemidir. Bu sistemde, bireyler internet üzerinden bağış yapar, küçük bir hisse satın alır ya da üretilecek ilk ürünler karşılığı ödeme yapar.
  • Kolektif Yatırım Kuruluşları
    Collective Investment Institutions
    Tasarruf sahipleri ihraççı şirketlerden, aracı kuruluşlardan ya da menkul kıymet borsalarından menkul kıymet almak suretiyle tasarruflarını değerlendirebilirler. Ancak menkul kıymetlere yatırım yapmak bilgi ve uzmanlık gerektirmektedir. Ayrıca bireysel birikimler genelde yeterli büyüklüğe ulaşamadıklarından bunlarla oluşturulan portföyler de riskli portföylerdir. Bu risk anapara bakımından söz konusu olabileceği gibi portföyün getirisi açısından da söz konusu olabilir. Bu nedenle sermaye piyasasında kollektif yatırım kuruluşları olarak adlandırılan yatırım fonları ve yatırım ortaklıkları oluşturulmuştur.
  • Kolokasyon
    Colocation
    Emirlerin aracı kurum havuzuna dahil olmadan, borsa içerisinde sisteme gönderilmesi ve gerekli risk sorgularının o lokasyon içerisinde gerçekleşmesidir. Böylece veri iletim hızında mümkün olan en yüksek seviyelere ulaşılabilirken, tüm işlemler hızlıca gerçekleştirilebilir.
  • Konkordato
    Concordat
    Kendi kusuru olmaksızın mali durumu bozulmuş olan bir borçlunun alacaklıları ile yaptığı bir anlaşmadır. Bu anlaşma sonucunda alacaklıların en az üçte iki oranındaki çoğunluğu alacaklarının belirli bir bölümünden vazgeçer, borçlu ise geri kalan borçlarını bir plan dahilinde ödemeyi kabul eder. Konkordato, Ticaret Mahkemesi’nin onayı ile geçerlilik kazanır.
  • Konsolidasyon
    Consolidation
    Aynı holdinge mensup olmak gibi aralarında bazı bağlar bulunan firmaların muhasebe tablolarının, borç ve alacak işlemlerinin birbirlerine mahsub edilmek suretiyle birleştirilerek ortak bir mali tablo ortaya çıkarma işlemidir.
  • Konsorsiyum
    Consortium
    Konsorsiyum, iki veya daha fazla itletmenin artak bir amacı gerçekleştirmek için gerekli olan finansman konusunda geçici olarak yaptıkları işbirliğidir.Projenin gerçekleşmesinden sonra yapılan bu işbirliği geçerliliğini kaybetmektedir.Elde edilen kar ise işletmeler arası bölüşülür.
  • Konvertibilite
    Convertibility
    Bir ülke parasının, döviz piyasalarında başka bir ülke parası veya altın, gümüş gibi değerli metallerle serbestçe değiştirilebilmesi ve uluslararası ticari işlemlerde değişim aracı olarak kullanılabilmesidir.
  • Korelasyon
    Correlation
    Korelasyon, olasılık kuramı ve istatistikte iki rassal değişken arasındaki doğrusal ilişkinin yönünü ve gücünü belirtir.
  • Kotasyon
    Quotation
    Menkul kıymet borsalarında sürekli işlem görmesi talep edilen sermaye piyasası araçlarının ilgili şartları taşımaları durumunda ilgili pazar listesine kayıt edilmesi ve işlem görmesinin kabul edilmesidir.
  • Kot Dışı Pazar
    Non-Quoted Market
    Borsaya kote edilmemiş menkul kıymetlerin istisnai olarak satışa konulması sonucu oluşmaktadır.
  • Kredi Garanti Fonu
    Credit Guarantee Fund
    KGF (Kredi Garanti Fonu A.Ş.), kredi ihtiyacını karşılayabilmek için yeterli teminatı bulunmayan işletmelere kefalet desteği sağlayarak finansmana erişimlerine olanak tanıyan kuruluştur.
  • Kredili Menkul Kıymet İşlemleri
    Margin Trading of Capital Market Instruments
    Bir aracı kuruluş nezdinde, müşteri adına kredi hesabı açılması koşulu ile müşteri ve aracı kuruluş arasında yapılacak sözleşme hükümleri çerçevesinde kredi kullanarak borçlanmak suretiyle menkul kıymet alınmasını ifade eder.
  • Kredi Riski
    Credit Risk
    Borçlunun borcunu ödeme noktasında başarısız olması durumunda borcu veren kişi ya da kurumun karşılaştığı risk anlamına gelir. Bu risk, borcu veren için kayıp anapara ve faiz, nakit akışında kesinti ve artan tahsilat masraflarını içerir.
  • Kredi Riski Swapları
    Credit Risk Swaps
    Alınan bir kredinin geri ödenmeme riskini tespit etmek ve bu riske karşı kredinin sigortalanması için kullanılan değerdir.
  • Kredi Risk Primi
    Credit Default Swap (CDS)
    CDS, bir ülkenin aldığı kredinin geri ödenmeme riskini gösterir. Kredi talebinde bulunan ülkenin finansal güvenilirliğini gösterirken kullanılır.
  • Kullanım Fiyatı
    Usage Price
    Opsiyon sözleşmelerinde, opsiyona konu olan kıymetin, opsiyonun kullanılacağı anda alınacağı veya satılacağıu fiyattır.
  • Kuponlu İhraçlar
    Coupon Issues
    Herhangi bir menkul değerin dönemsel olarak faiz ödemesini kuponlu ihraç terimi ifade eder. Tahvilin ihraç edildiği tarih ve belirlenen vade süresi baz alınarak hesaplama yapılır. Kupon ödemesinin bedeli iki dönem arasındaki yıllık faize göre hesaplanır.
  • Kupon Ödemesi
    Coupon Payment
    Bir menkul kıymetin dönemsel olarak faiz ödemesini ifade eder.
  • Kupür
    Denomination
    Para, tahvil ve hisse senetlerinin, üzerlerinde yazılı değere göre, her birimine verilen isimdir.
  • Kur Riski
    Exchange Rate Risk
    Bir finansal işlem şirketin yerel para birimi dışındaki bir para birimi cinsinden ifade edildiğinde ortaya çıkan bir finansal risktir. Döviz kuru riski, işlemin tamamlandığı tarihten önce yerel para birimi ile para birimi arasındaki kurda olumsuz bir değişiklik riski olduğunda ortaya çıkar.
  • Kurtaj
    Commission
    Aracı kuruluşların, aracı olarak Borsada gerçekleştirdikleri işlemler karşılığında menkul kıymetlerin işlem fiyatlarıyla hesaplanan tutarı üzerinden müşterilerinden aldıkları komisyondur.
  • Kurucu Hisse Senetleri
    Founder Stocks
    Türk Ticaret Kanunu’nun (TTK. Madde: 402) verdiği yetkiye dayanarak Anonim Şirketlerin kuruluşunda veya sermaye artırımında, kuruculara ya da önemli hizmeti geçenlere, şirket kârının bir kısmına iştirak hakkı temin etmek üzere nama yazılı olarak çıkartılan bedelsiz hisse senetleridir. Kurucu hisse senetleri, belli bir sermaye payını temsil etmediği gibi, şirketin yönetimine katılma hakkını da vermez.
  • Kurumsal Yatırımcı
    Institutional Investor
    Sermaye Piyasası Kurulu tarafından belirlenen kurallara uygun şekilde kurum ya da bireyler adına fon aktarım yetkisi verilmiş tüzel kişilerdir.
  • Kurumsal Yönetim
    Corporate Governance
    Şirketlerin yönetim ve denetiminin, hesap verilebilirlik, açıklık, sorumluluk ve adillik ilkeleri çerçevesinde yürütülmesini amaçlayan ve bununla ilgili araçları oluşturan sistemdir.
  • Kurumsal Yönetim Endeksi
    Corporate Governance Index
    Yıldız Pazar, Ana Pazar ve Alt Pazar’da işlem gören ve kurumsal yönetim ilkelerine uyum derecelendirme notu 10 üzerinden en az 8, her bir ana başlık itibarıyla 10 üzerinden en az 7 olan şirketlerin paylarından oluşur. Kurumsal Yönetim İlkelerine uyum derecelendirmesi, SPK tarafından yetkilendirilmiş derecelendirme kuruluşları tarafından yapılmaktadır.
  • Lehdar
    Endorsee
    Çek, bono, poliçe gibi ticari senetlerde,bu senetlerden yaralanabilecek yani senet üzerinde adı yazılı olan kişidir.Hamiline veya emrine yazılı senetlerde ise lehdar senedi elinde bulunduran ya da emrinde tutan kitidir.
  • Lider Sermayedar
    Leading Investor
    Ortaklıkta tek başına veya bir araya gelmek suretiyle sermayenin asgari %25’i oranında pay sahibi olan ortak ya da ortaklardır.
  • Likidite
    Liquidity
    Bir varlığın veya menkul kıymetin piyasa fiyatını etkilemeden nakite dönüştürülebilme kolaylığı. Bir başka deyişle, piyasada hızla alınıp satılabilme derecesinin tanımlanmasıdır. Nakit en likit varlık olarak kabul edilir.
  • Likidite Riski
    Liquidity Risk
    Bir finansal kuruluşun nakit ihtiyacı olduğu durumda mevcut varlıklarını nakite çevirememesi sonucu ortaya çıkabilecek zarar olasılığıdır.
  • Likit Fon
    Liquid Fund
    Portföyünün tamamı, vade yapısı en çok 180 gün olan ve vade ortalaması 45 gün olan sermaye piyasası araçlarından oluşan fonlardır.
  • Limitli Emir
    Limit Order
    Emri veren alıcının, işlemin gerçekleşmesi için kabul ettiği en yüksek fiyatı; satıcının ise satmaya razı olduğu en düşük fiyatı belli ettiği emir tipidir.
  • London Interbank Teklif Oranı
    Londra Interbank Offered Rate
    LIBOR (London Interbank Offered Rate), Londra bankalararası para piyasasında likiditesi yüksek bankaların birbirlerine Amerikan doları üzerinden borç verme işlemlerinde uyguladıkları faiz oranıdır. Londra saati ile 11.00’de sabitlenir. Piyasalar tarafından gösterge faizi olarak kullanılır.
  • Lot
    Lot
    Lot kavramı işlem birimini ifade etmekte olup borsada 1 adet hisse senedi 1 lota eş gelen değerdir. Aynı zamanda borsada 1 lot 1 TL nominal değerli hisse senedine eş değerdir.
  • Makroekonomi
    Macroeconomics
    Ekonomi biliminin; toplam tüketim, toplam üretim, toplam tasarruf, toplam yatırım, toplam gelir ve istihdam gibi toplam büyüklüklerini inceleyen ve bunlar ile ilgili çözümleme ve çıkarımlar yapan alt dalıdır.
  • Maksimum Lot
    Maximum Lot
    Hisse senedi bazında belirlenen ve alım satım sistemine limit fiyatlı emir olarak bir defada girilebilen en yüksek miktardır.
  • Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK)
    Financial Crimes Investigation Board
    MASAK’ın başlıca görevleri para aklama suçunu, terörün finansmanı ve kitle imha silahları yayılımının finansmanını önlemek, bunlar hakkında araştırma yapmak, önlemler geliştirmek ve toplanan bilgileri işleyerek gerekli makamlara sunmaktır.
  • Maliye Politikası
    Fiscal Policy
    Devletin, maliye politikası araçlarını kullanarak ekonominin tam istihdama ulaşmasını sağlamak, ekonomik dalgalanmaları en aza indirgemek, adil bir servet ve gelir dağılımını oluşturmak için uyguladığı politikalardır. Para politikası ile birlikte iktisat politikasını oluşturmaktadır.
  • Matador Tahvili
    Matador Bond
    İspanya iç piyasasında yabancı bir kuruluş tarafından Euro cinsinden ihraç edilen bir yabancı tahvil türüdür.
  • Mavi Çip
    Blue Chip
    Borsalarda büyük şirketlere ait ve yıllar itibarıyla istikrarlı bir seyir izleyen menkul kıymetlere verilen isimdir. Genellikle tanınmış firmaların paylarından oluşur. Yatırımcı gözüyle bunlara güven tamdır. Bundan dolayı da fiyatları nispeten yüksektir.
  • Menkul Kıymet
    Security
    Menkul kıymet, değiş tokuş edilebilir, devredebilir finansal değer taşıyan enstrümanlara verilen genel addır.
  • Merkez Bankası
    Central Bank
    Merkez Bankası kısaca bir ülkenin para politikasından sorumlu kurumdur. Bulundukları ülkenin veya Avrupa Birliği’nde olduğu gibi bir ülkeler topluluğunun para politikasını belirleyen kurumdur. Merkez Bankasının temel amacı para biriminin ve para arzının istikrarının sürdürülmesidir.
  • Merkezi Karşı Taraf (MKT)
    Central Counterparty
    Bir veya daha fazla piyasada işlem gören finansal sözleşmelerin tarafları arasında alıcıya karşı satıcı, satıcıya karşı da alıcı rolünü üstlenerek işlemlerin tamamlanmasını taahhüt eden kuruluştur.
  • Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK)
    Central Counterparty Agency
    Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. (MKK), Türk Sermaye Piyasalarının Merkezi Saklama Kuruluşu olarak üyelerine saklama, veri depolama ve raporlama, kurumsal yönetim ve yatırımcı hizmetlerini sunmaktadır. MKK, ayrıca Ar Ge merkezi kimliği ile kendi iç kaynaklarını kullanarak geliştirdiği yazılım, sistem ve platformlarla yerli ve yabancı sermaye ve finans kuruluşlarına veri ve teknoloji hizmetleri sunmaktadır.
  • Merkezi Saklama Kuruluşu
    Central Depository
    Sermaye piyasası araçlarının merkezî saklanması ve bunlara ilişkin hakların kullanımı hizmetlerini veren anonim ortaklık şeklindeki özel hukuk tüzel kişiliğini haiz kurumlardır.
  • Merkezi Takas Kuruluşu
    Central Clearing House
    İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş, ülkemizde merkezi takas kuruluşu olarak faaliyet göstermektedir.
  • Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırma
    Seasonal and Calendar Adjustment
    Mevsim ve takvim etkilerinin istatistiksel yöntemler kullanarak tahmin edilmesi ve eğer anlamlı ise veriden ayrıştırılması işlemidir.
  • Mikroekonomi
    Microeconomics
    Tüketicilerin ve firmaların ekonomik davranışlarını; ihtiyaç, fayda, değer, fiyat kavramları ile araştıran iktisat dalıdır. Piyasa türlerini, piyasaların işleyiş mekanizmasını ve farklı piyasa koşullarında firma dengesinin oluşumu da kapsamı içindedir.
  • Momentum
    Momentum
    Var olan trendin hız kazanıp kazanmadığını gösterir. Artan fiyatların artış hızının, düşen fiyatların da düşüş hızının göstergesidir.
  • Mum Çubuğu
    Candle Stick
    Grafik gösteriminde kullanılan temel şekillerden biridir. Dönem içinde fiyatın açılış, kapanış, en düşük, en yüksek ve fiyat yönü bilgisini bir arada sunar.
  • Mutabakat
    Mutual Agreement
    İki veya daha fazla taraf arasındaki fon veya menkul kıymet aktarımından kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilmesidir.
  • Müşteri Emir Formu
    Customer Order Form
    Aracı kurumların, merkez ve merkez dışı örgütlerinde aldıkları yazılı veya sözlü tüm müşteri emirlerini bilgisayar ortamında düzenlenmiş olan müteselsil sıra numaralı ‘Müşteri Emir Formu’na kaydetmeleri gerekmektedir.
  • Müşteri İsmine Saklama Sistemi
    Customer Name Based Custody System
    Takasbank sisteminde Müşteri kodlarıyla takip edilem alt hesapların Takasbank’ın yapacağı düzenleme ile isme çevrilmesini, her bir yatırımcı için verilecek sicil numarası ile takip edilerek yatırımcının kimlik bilgilerinin tespitinin mümkün hale getirilmesini ve müşterilerin menkul kıymetlerini bloke edebilmesini amaçlayan sistemdir.
  • Nakit Akım Tablosu
    Cash Flow Statement
    Şirketin, belirli bir hesap dönemi içinde ortaya çıkan nakit akışlarını kaynakları ve kullanım yerleri bakımından gösteren tablo.
  • Nama Yazılı Pay
    Registered Share
    Anonim ortaklık payını temsil etmek üzere çıkarılan ve belli bir kişinin adına düzenlenmiş yani TK 487/2’ye göre sahibinin adını da içeren kıymetli evrak.
  • Net Aktif Değer
    Net Asset Value
    Bilançoda yer alan varlıklardan yükümlülükler çıkarılınca elde edilen sonucu ifade eder.
  • Net Bugünkü Değer
    Net Present Value
    Bir yatırımın yatırım dönemi boyunca sağladığı getirinin piyasa faizi veya kendi faizi ile iskonto edilmesi, bugüne indirgenmesi sonucu ulaşılan değerdir.
  • Net Hata ve Noksan
    Net Errors and Omissions
    Ödemeler dengesinin her işlemin iki ayrı işaretle (alacak ve borç kaydı) kaydedildiği bir muhasebe sistemi olması nedeniyle, ödemeler dengesi konusu her işlem, içeriği ile ilgili kaleme kaydedilirken, karşı kaydının da bir başka kalemde yer alması esastır. Başka bir deyişle, her işlemin eşit değerde alacak ve borç kayıtlarıyla kaydedilmesi, böylece “Cari İşlemler Hesabı’’ ve “Sermaye Hesabı”nın toplamının her zaman “Finans Hesabı” kalemine eşit olması gerekmektedir. Ancak, verilerin değişik kaynaklardan elde edilmesi, değerleme, ölçme ve kayıt zamanı farklılıkları yaratmakta; sonuç itibarıyla oluşan farklar Net Hata ve Noksan (NHN) kalemine “kalıntı” şeklinde yansımaktadır. Bu kalem, finans hesabından, cari işlemler hesabı ve sermaye hesabının çıkarılmasıyla elde edilmektedir.
  • Net İşletme Sermayesi
    Net Working Capital
    Dönen varlıklar ile kısa vadeli borçlar arasındaki farka eşittir.
  • Net Pozisyon
    Net Position
    Sermaye piyasası aracı, döviz, kıymetli maden gibi yükümlülüklerin aynı cinsten olmak üzere varlıklar içerisinde yer alması durumunda, bunların birbirlerinden mahsup edilmesi sonucunda bulunan tek kalem varlık veya borçtur.
  • Net Teminatlandırma
    Net Collateralization
    MKT üyelerinin müşteri pozisyonları için müşterileri adına yatırmaları gereken teminat tutarının, müşterilere ait pozisyonların birbiriyle netleştirilmesi sonrasında hesaplanan teminat yükümlülüğü kadar olmasını ifade eder.
  • Nitelikli Yatırımcı
    Qualified Investor
    Kurul’un yatırım kuruluşlarına ilişkin düzenlemelerinde tanımlanan ve talebe dayalı olarak profesyonel kabul edilenler de dahil profesyonel müşterilerdir.
  • Nitelikli Yatırımcı İşlem Pazarı
    Qualified Investor Transaction Market
    Halka arz edilmeksizin nitelikli yatırımcılara satılmak üzere ihraç edilen ortaklık paylarının ve Yönetim Kurulu’nca uygun görülen diğer sermaye piyasası araçlarının yalnızca nitelikli yatırımcılar arasında işlem görebilmesini sağlamak amacıyla oluşturulmuştur.
  • Nominal Değer
    Nominal Value
    Bir kıymetin üzerinde yazan değerdir. Örneğin, T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan her bir devlet iç borçlanma senedinin (DİBS) nominal değeri, üzerinde fiilen yazan değer olan 100 TL’dir. Benzer şekilde 200 TL banknotun nominal değeri üzerinde yazan değer olan 200’dir.
  • Nominal Efektif Döviz Kuru
    Nominal Effective Exchange Rate
    Belirli bir amaca uygun olarak seçilmiş döviz kurlarının, uygun bir ağırlıklandırma yöntemi kullanılarak elde edilmiş ortalamasını ifade eder.
  • Omuz Baş Omuz Formasyonu
    Head and Shoulder Formation
    Yükselen bir eğilimde üç belirgin tepeden oluşmaktadır. İlk ve son tepe hemen hemen aynı seviyede olup omuzları oluşturur. Ortada olan tepe daha yüksektir ve başı oluşturmaktadır. Başla omuzların arasındaki izafi dipler boyun çizgisini, bu şeklin oluşması tamamlandığında ise boyun çizgisi ana destek hattını oluşturur.
  • Ons
    Ounce
    Ağırlık ölçü birimidir. Forex piyasasında özellikle kıymetli madenlerin birim değeri olarak kullanılır.
  • Operasyonel Risk
    Operational Risk
    Bilişim altyapısından, insan hatasından, yönetimsel başarısızlıktan veya kurum dışı olaylardan kaynaklanabilen ve kurumun verdiği hizmetlerin yavaşlamasına, bozulmasına ya da sağlanamamasına yol açan risktir.
  • Opsiyon
    Option
    Alıcısına, belirli bir finansal varlığı önceden belirlenmiş bir vadede, önceden belirlenmiş bir fiyattan, Alma (call) veya Satma (put) hakkı veren, satıcısına ise alma veya satma yükümlülüğü doğuran bir anlaşmadır.
  • Oranlı Yayılma
    Proportional Spread
    Alım ve satım opsiyonları ile birden fazla bacakla oluşturulan stratejilerde, uzun pozisyonlu opsiyonların kısa pozisyonlu opsiyonlara oranının 1:1’den farklı olmasıdır.
  • Organize Piyasa
    Organized Market
    Menkul kıymet alım satımı için düzenlenmiş fiziksel mekânı olan piyasa türüdür.
  • Ortaklıktan Çıkarma Hakkı
    Squeeze Out Rights
    Şirket ana sözleşmesine hüküm konularak ortaklara şirketten çıkma hakkı tanınabilir. Bu hak herhangi bir şarta bağlanmamışsa, ortak herhangi bir sebep belirtmeksizin ve kendisinden herhangi bir şartın yerine getirilmesi istenmeksizin şirketten çıkma hakkını kullanabilir.
  • Ortaklık Varantı
    Affiliate Warrant
    Dayanak varlığın ihraççısı olan şirket tarafından çıkarılan varantlar.
  • Oydan Yoksun Hisse Senedi
    Non-Voting Share
    Oydan yoksun hisse senetleri, oy hakkı olmamakla birlikte diğer bazı konularda çeşitli imtiyazlarla donatılmış paylardır ki, bu paylara tanınan imtiyazlar oy hakkının bulunmamasından doğan eksikliği telafi ederler.
  • Ödemeler Dengesi
    Balance of Payments
    Bir ekonomide yerleşik kişilerin (genel hükümet, merkez bankası, bankalar, diğer sektörler) diğer ekonomilerde yerleşik kişiler (yurt dışında yerleşikler) ile belli bir dönem içinde yapmış oldukları ekonomik işlemlerin sistematik kayıtlarını elde etmek üzere hazırlanan istatistiki bir rapordur.
  • Ödenmiş Sermaye
    Paid-in Capital
    Esas sermaye sistemine tabi ortaklıklarda, ortaklarca taahhüt edilen sermayenin nakden ödenmiş kısmıdır.
  • Ön Talep Toplama
    Pre-Demand Collection
    Aracı kuruluş, halka arz izahnamesinin SPK tarafından onaylanmasından önce, yatırımcıların olası taleplerini belirli bir fiyat aralığından, talepte bulunanlar için herhangi bir yükümlülük ve bağlayıcılık oluşturmaksızın toplayabilir.
  • Özel Durum Açıklaması
    Miscellaneous Public Disclosure
    Sermaye piyasası araçlarının değerini ve fiyatını etkileyebilecek nitelikteki bilgiler ve gelişmelerdir.
  • Özel Fon
    Private Fund
    Katılma belgeleri önceden belirlenmiş kişi veya kuruluşlara tahsis edilmiş fon türüne verilen isimdir.
  • Özel İşlem Sınırı
    Private Transaction Limit
    Genel işlem sınırında toplam büyüklüğe bakılırken, özel işlem sınırında müşteri ya da hisse senedi bazında bir değerlendirme yapılmaktadır.
  • Özel Sektör Tahvili
    Private Sector Bonds
    Anonim şirketler tarafından 1 yıldan uzun vadeli olarak ihraç edilen borçlanma senetleri “özel sektör tahvili” olarak adlandırılmaktadır.
  • Özkaynak Koruma Oranı
    Equity Capital Ratio
    Kredili alım işlemlerinde başlangıçta öz kaynak oranının %50 olması ve devamında %35 oranında asgari öz kaynak bulundurulması SPK mevzuatında zorunludur. Öz kaynak oranı = (Öz Kaynak Tutarı – Kredi Tutarı) / Öz Kaynak Tutarı olarak hesaplanır.
  • Özkaynak Olarak Kabul Edilebilecek Menkul Kıymetler
    Securities That Can Be Considered As Equity
    Özkaynak olarak kabul edilebilecek kıymetler, nakit olarak Türk lirası ve konvertibl döviz, sermaye piyasası aracı olarak ise işlemlere konu olabilecek sermaye piyasası araçları listelerinde yer alan sermaye piyasası araçları, A ve B tipi yatırım fonu katılma belgeleri, Borsa Yatırım Fonları ile Borsada işlem görmesi kaydıyla devlet tahvili, hazine bonosu, İstanbul Altın Borsası’nda işlem görmekte olan ve Hazine Müsteşarlığının belirlediği standartlardaki altın ve diğer kıymetli madenler ve Kurul’ca uygun görülecek diğer sermaye piyasası araçlarıdır.
  • Özsermaye
    Equity
    Şirketlerin sahip ya da sahiplerinin şirketteki payına öz sermaye denilmektedir. Öz sermaye kavramı, şirket faaliyetinin finansmanında kullanılan kaynakların ne kadarının şirketin kendine ait olduğunun göstergesidir.
  • Özsermaye Karlılığı
    Return on Equity
    Şirketin sahip ve ortakları tarafından konulan sermayenin karlılığının ölçülmesinde kullanılan orandır. Şirket sahiplerinin koydukları sermayenin ne kadar etkili bir şekilde kullanıldığını gösterir.
  • Para Piyasası
    Money Market
    1 yıldan kısa vadeli fon arz ve talebinin karşılandığı finansal piyasa türü. Para piyasalarındaki fonlar genellikle şirketlerin nakit, nakit benzeri veya nakde çevrilebilen dönen varlıklarını finanse etmek için kullanılır.
  • Para Politikası
    Monetary Policy
    Hükûmetin, merkez bankasının ya da para otoritesinin, ekonomiye, para arzı yönetimi ya da döviz piyasası işlemlerini kullanmak yoluyla yön vermesidir. Para teorisi, ekonomi için en uygun para politikasının belirlenmesini sağlar.
  • Parite
    Parity
    Bir ülkenin parası esas alınarak diğer ülke parasının bu esas alınan ülke parası karşısındaki değeridir.
  • Pay Alım Teklifi Zorunluluğu
    Takeover Bid Requirement
    Halka açık ortaklıkların paylarının veya oy haklarının, ortaklığın kontrolünü değiştirecek şekilde devralınması halinde devralan, diğer ortakların paylarını satın alma teklifinde bulunmakla yükümlüdür.
  • Pay Piyasası
    Equity Market
    Payların, yeni pay alma haklarının, borsa yatırım fonlarının, varantların, sertifikaların, sahipliğe dayalı kira sertifikalarının, gayrimenkul sertifikalarının, gayrimenkul yatırım fonlarının ile girişim sermayesi yatırım fonlarının katılma paylarının Borsa İstanbul bünyesinde işlem gördüğü piyasadır.
  • Pay ve Benzeri Menkul Kıymetler
    Shares and Similar Securities
    Pay, Borsa Yatırım Fonu, Varant, Sertifika ve Rüçhan Hakkı Kuponlarını ve SPK tarafından pay benzeri kıymet olarak kabul edilebilecek diğer kıymetleri ifade eder. Paylar ve pay benzeri diğer kıymetler, ikincil piyasada işlem görürler.
  • Pivot
    Pivot
    Belirli bir matematiksel yöntemle fiyatın içinde bulunduğu dönemin ortalamasını belirten teknik analiz aracıdır.
  • Piyasa Bozucu Eylem
    Market Abuse Action
    Makul bir ekonomik veya finansal gerekçeyle açıklanamayan, borsa ve teşkilatlanmış diğer piyasaların güven, açıklık ve istikrar içinde çalışmasını bozacak nitelikteki eylem ve işlemler, bir suç oluşturmadığı takdirde, piyasa bozucu nitelikte eylem sayılır.
  • Piyasa Değeri
    Market Value
    Bir şirketin piyasa değeri o şirkete ait hisse fiyatının toplam hisse sayısıyla(ödenmiş sermayesi) çarpılmasıyla bulunur. Halka açık olan kısmının piyasa değeri ise toplam piyasa değerinin halka açıklık oranıyla çarpılarak bulunur.
  • Piyasa Dolandırcılığı (Manipülasyon)
    Manipulation
    Menkul kıymet piyasalarında işlem gören hisse senetlerine ilişkin, bilinçli olarak yanlış yönlendirici bir izlenim uyandırma ve yanıltıcı bir piyasa yaratmak amacıyla yapılan işlemler manipülasyon niteliğini taşımaktadır.
  • Piyasa Fiyatı
    Market Price
    Sermaye piyasası aracının arz ve talebinin karşılaşması sonucunda oluşan fiyattır.
  • Piyasa Riski
    Market Risk
    Piyasada, özellikle faiz oranları, kurlar, kredi faiz farkı, hisse ve emtia fiyatlarında meydana gelen dalgalanmalar sonucu oluşan risktir.
  • Piyasa Yapıcı
    Market-Maker
    Fiyat sunumu yapan, sunduğu fiyatlardan alış ya da satış yapmaya hazır dealer.
  • Portföy Aracılığı
    Activity of Dealing on Own Account
    Portföy aracılığı faaliyeti, işlem aracılığı faaliyetine ek olarak, yatırım kuruluşlarının müşterilerin sermaye piyasası araçlarıyla ilgili alım veya satım emirlerini karşı taraf olarak yerine getirmesi faaliyetini ifade eder.
  • Portföy Saklama Kuruluşu
    Portfolio Custody Institution
    Portföy saklama kuruluşu, kolektif yatırım kuruluşlarına ait olan varlıkların açıkça belli olacak ve herhangi bir hasara uğramayacak şekilde saklanmasını sağlar.
  • Portföy Yatırımları
    Portfolio Investments
    Menkul değerlere yapılan yatırımlar olarak tanımlanabilecek portföy yatırımları, genellikle hisse senetleri, kamu veya özel kuruluşlarca ihraç edilen bono ve tahvil şeklindeki borç senetleri ile diğer para piyasası araçları kullanılarak yurt dışı yerleşiklerle yapılan işlemleri içermektedir.
  • Portföy Yönetimi
    Portfolio Management
    Yatırımcılar için mümkün olan en düşük risk ve en yüksek getiri arayışında, en uygun yatırım araçlarını seçme sürecidir.
  • Portföy Yönetim Şirketi
    Portfolio Management Company
    Ana faaliyet konusu fonların kurulması ve yönetimi olan ve anonim ortaklık şeklinde kurulan sermaye piyasası kurumudur.
  • Primli Paylar
    Premium Shares
    Nominal değerlerinden yüksek bir bedelle ihraç edilen pay senetleridir.
  • Primsiz Paylar
    Non-Premium Shares
    Üzerinde yazılı değer ile diğer bir deyişle nominal değerden ihraç edilen pay senetleridir.
  • Profesyonel Müşteri
    Professional Client
    Profesyonel müşteri, kendi yatırım kararlarını verebilecek ve üstlendiği riskleri değerlendirebilecek tecrübe, bilgi ve uzmanlığa sahip müşteriyi ifade eder. Profesyonel müşteriler genel müşterilerden farklı olarak gayrimenkul yatırım fonlarına ve serbest fonlara yatırım yapabilirler.
  • Proforma Bilanço
    Proforma Balance Sheet
    Geleceğe dönük, tahmini olarak hazırlanan bilançodur.
  • Rasyo
    Ratio
    Şirketlerin faaliyetlerini ölçmek ve temel analiz ve değerleme yapmak amaçlı kullanılan oransal göstergelerdir.
  • Reel Faiz
    Real Interest Rate
    Nominal faizden enflasyonun çıkarılmasıyla bulunur. Enflasyondan arındırılmış faiz olarak da adlandırılır.
  • Repo
    Repo
    Kısa dönemli bir menkul kıymetin belirli bir dönem sonunda ilk satıcısı tarafından geri alınmasını öngören bir satış işlemidir. Repoları diğer para piyasası araçlarından ayıran en belirgin özellik, bir menkul kıymetin gerçek vadesinin alıcı ve satıcının ihtiyaçlarını karşılamak için kısaltılmasıdır.
  • Resesyon
    Recession
    Ekonomide reel gayrisafi yurt içi hasılanın iki veya daha fazla çeyrek yıllık periyotta arka arkaya negatif büyüme göstermesi durumudur.
  • Revalüasyon
    Revaluation
    Para birimi değer kaybeden ülkelerde para değerinin artırması amacıyla devletin merkez bankaları aracılığı ile piyasaya müdahale etmesidir.
  • Rezerv Para
    Reserve Money
    Merkez bankaları ile uluslararası finans kuruluşlarının portföylerinde bulunan döviz ve altın cinsinden varlıkları ifade etmektedir.
  • Rho
    Rho
    Faiz oranlarında %1 değişim olması durumunda bu değişimin opsiyon primlerine etkisini ölçmek için kullanılmaktadır.
  • Risk
    Risk
    Risk, beklentiler dışında gelişen ve sonucunda olumlu ya da olumsuz bir duruma yol açan olaydır. Finansal risk ise bir yatırımın olumlu ya da olumsuz sonuçlanma olasılığını, ya da bir mali yükümlülüğün yerine getirilme olasılığını etkileyen bir ya da birkaç faktördür.
  • Riske Maruz Değer (VaR)
    Value at Risk
    Şirket veya bir yatırım portföyündeki finansal varlıkların riskliliğini ölçmek amacıyla kullanılan istatistiki yöntemdir. Yöntem belirli bir güven aralığında, önceden belirlenmiş süre boyunca, bir portföyün değerinde meydana gelebilecek en yüksek kayıp seviyesine işaret etmektedir. Risk yöneticileri VaR yöntemiyle üstlenilen riski ölçmeyi ve kontrol etmeyi amaçlamaktadırlar.
  • Risk-Getiri Oranı
    Risk-Return Ratio
    Bir birimlik kazanç için sermayenin ne kadarının riske edildiğini gösteren orandır.
  • Risk Primi
    Risk Premium
    Riskli bir varlık veya kıymetin tamamen risksiz bir varlık veya kıymete göre yatırımcıya sağladığı fazladan getiriyi ifade etmektedir. Bir varlık veya kıymetin risk primi tamamen risksiz yatırım aracına göre elde edilen telafinin de göstergesi sayılabilmektedir.
  • Risk Sermayesi Yatırım Ortaklığı
    Venture Capital Investment Trust
    Kayıtlı sermayeli olarak kurulan ve çıkarılmış sermayelerini esas olarak sermaye ve faiz kazancı elde etmek amacıyla risk sermayesi yatırımlarına yönelten halka açık anonim ortaklıklardır.
  • Rölatif Getiri
    Relative Yield
    Bir hissenin veya portföyün başka hisse, portföy veya endekse oranla getirisini gösterir.
  • Rüçhan Hakkı
    Priority Right
    Ortaklıkların bedelli sermaye artırımlarına mevcut ortakların öncelikle katılma hakkıdır. Söz konusu hak, hisse senedine bağlı ‘Yeni Pay Alma Kuponları’ karşılığında ve ayrıca hisse senedi ibrazına gerek kalmaksızın kullandırılır.
  • Rüçhan Hakkı Pazari
    Priority Right Market
    Hisse senetleri Borsa’da işlem gören şirketlerin nakdi sermaye artışı yapmak üzere belirledikleri rüçhan hakkı kullanma süresi içinde sözkonusu hisse senedi üzerinde bulunan yeni pay alma kuponunun alınıp satılabilmesi için, Borsa’ca belirlenecek süre içinde açılan pazardır.
  • Sabit Getirili Menkul Kıymetler
    Fixed Income Securities
    Alacaklılık hakkı sağlayan, belirli bir meblağı temsil eden, dönemsel gelir getiren, misli nitelikte seri halinde çıkarılan, ibareleri aynı olan ve yatırım aracı olarak kullanılan borçlanma senetleridir. İhraç eden kuruluşların niteliğine göre kamu ve özel sektör menkul kıymetleri olarak ikiye ayrılırlar. Sabit getirili menkul kıymetler vade sonuna kadar elde tutulmaları halinde belirli bir getiriyi garanti eder.
  • Sabit Kur Sistemi
    Fixed Exchange Rate System
    Ulusal bir paranın yabancı bir para veya paralardan oluşan bir sepet değerine sabitlendiği ve bu değerin sürmesinin para otoritesi tarafından garanti edildiği sistemlerdir. Ulusal paranın değeri önceden belirlendiğinden o andaki arz talep koşullarını yansıtmaz.
  • Sabit Sermayeli Yatırım Ortaklıkları
    Fixed Capital Investment Trusts
    Sabit sermayeli menkul kıymet yatırım ortaklığı payları borsada işlem gördüğü için bu payların fiyatı borsada oluşan arz ve talebe göre oluşmaktadır.
  • Saklama Hizmeti
    Custodian Service
    Sermaye piyasası faaliyetleri sebebiyle veya emanetçi sıfatıyla veya idare etmek için veya teminat olarak veya her ne nam altında olursa olsun, sermaye piyasası faaliyetleriyle ilişkili olarak kayden veya fiziken tevdi veya teslim edilen sermaye piyasası araçlarına ilişkin hizmetlerdir.
  • Samurai Bonoları
    Samurai Bonds
    Yabancılar tarafından, Japonya’da, Japon yeni üzerinden yapılan menkul kıymet ihraçlarıdır. Çoğunlukla 5 yıl ve üzeri vadede yapılan ihraçlardır. İlk ihraç 1970 yılında Asya Kalkınma Bankası tarafından yapılmıştır.
  • Satım Opsiyonu
    Put Option
    Sözleşmeyi alan tarafa belli bir vadeye kadar veya vadede, belirli bir miktarda bir malı, kıymeti veya finansal göstergeyi belirli bir fiyattan satma hakkı verir. Satım opsiyonu alıcısının (satıcısının) beklentisi dayanak varlık fiyatının gelecekte düşmesidir (yükselmesidir).
  • Satma Hakkı
    Sell-Out Rights
    Azınlık hisse sahibini korumaya yönelik bir haktır. Bu hak ile çoğunluk hisse sahibinin hisselerini kısmen ya da tamamen üçüncü bir tarafa satması durumunda, azınlık hisse sahibinin de kendi hisselerini aynı koşullarla satmaya hakkı olur.
  • Seans
    Session
    Borsada hisse senetleri üzerinde işlem yapılabilen süre. Borsa İstanbul’da sürekli işlem yöntemi ile seans 10:00 – 18:00 arasında devam etmektedir. Borsada bu saatler arasında herhangi bir seans arası ya da kısıtlama bulunmamaktadır.
  • Seans Takip Formu
    Session Tracking Form
    Borsa’da seans sürerken alınan emirler de aynı şekilde “Seans Takip Formu”na seans esnasında aktarılır. Zaman önceliği esasına uyulmasını teminen, tüm emirleri alınış zamanına göre sıralayabilecek bir sistem için gerekli altyapının oluşturulması zorunludur.
  • Senyoraj
    Seigniorage
    Para basma yetkisini elinde tutan kurumun, bu yetkisi dolayısıyla para basarak elde ettiği reel gelirdir. Para stokundaki değişimin fiyatlar genel seviyesine oranı ile ifade edilir. Enflasyonun sadece para miktarındaki artışından kaynaklanması durumunda, senyoraj ve enflasyon vergisi birbirine eşit olur.
  • Serbest Dalgalı Kur Rejimi
    Free Floating Exchange Rate Regime
    Kurun piyasadaki arz ve talep koşullarına göre belirlendiği sistemi ifade eder. Merkez bankaları piyasaya hiç müdahale etmez veya çok nadiren sadece olağandışı koşullarda müdahale eder.
  • Sermaye Koruma Tamponu
    Capital Conservation Buffer
    Ekonomik ve mali göstergelerin bozulması durumunda karşılaşılabilecek kayıplar nedeniyle öz kaynakların sermaye yeterliliğine ilişkin düzenlemelere göre yetersiz kalmasının önüne geçilmesi amacıyla bankalarca bulundurulması beklenen ilave çekirdek sermaye tutarını ifade eder.
  • Sermaye Piyasası
    Capital Market
    Orta ve uzun vadeli fon arz ve talebinin karşılaştığı piyasadır. Sermaye piyasasını para piyasasından ayrılan en belirgin özellik piyasanın orta ve uzun vadeli fonlardan oluşmasıdır. Burada vade bir yılı aşan süredir.
  • Sermaye Piyasası Araçları
    Capital Market Instruments
    Sermaye piyasası araçları, menkul kıymetler ve türev araçlar ile yatırım sözleşmeleri de dâhil olmak üzere Kurulca bu kapsamda olduğu belirlenen diğer sermaye piyasası araçlarıdır.
  • Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)
    Capital Markets Board of Türkiye
    İdari ve mali özerkliğe sahip düzenleyici ve denetleyici bir kamu kurumudur. 1981 yılında 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile kurulmuştur. Sermaye Piyasası Kurulu’nun amacı; Sermaye Piyasası Kanunu’nun 1’inci maddesinde açıkça belirtilmiş olup; tasarrufların menkul kıymetlere yatırılarak halkın iktisadi kalkınmaya etkin ve yaygın bir şekilde katılmasını sağlamak amacıyla; sermaye piyasasının güven, açıklık ve kararlılık içinde çalışmasını, tasarruf sahiplerinin hak ve yararlarının korunmasını, düzenlemek ve denetlemektir.
  • Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu (SPL)
    Capital Markets Licensing Registry and Training Authority
    Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu (SPL), Sermaye Piyasası Kurulu (Kurul) tarafından sermaye piyasası kurumlarında ve halka açık ortaklıklarda çalışanlara lisans verme, lisans sahibi kişilerin sicilini tutma ve lisanslarla ilgili eğitim programları düzenlemekle yetkilendirilmiş ve 2011 yılında faaliyetlerine başlamıştır. Ortakları arasında Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB), Borsa İstanbul, Merkezi Kayıt Kuruluşu, İstanbul Takas ve Saklama Bankası ile Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği (TDUB) yer almaktadır.
  • Sınırlı Saklama
    Limited Storage
    Sınırlı saklama hizmeti, işlem aracılığı ile ilgili olarak yetkili olunan ve aracılık hizmetine konu olan sermaye piyasası araçlarının ve bireysel portföy yöneticiliğine ilişkin yönetilen portföylerin saklanması ile sınırlıdır.
  • Sistematik Olmayan Risk
    Unsystematic Risk
    Her işletmenin kendi özellikleri nedeniyle karşılaştıkları risklerdir. İşletme yönetimi bu tür risklere müdahale edebilmektedir.
  • Sistematik Risk
    Systematic Risk
    Sistematik risk ekonomik, politik ve sosyal yaşamın politikasından ve değişkenliğinden kaynaklanarak, tüm piyasada işlem gören şirket ve menkul değerleri etkiler. Sistematik riskin başlıca kaynakları; piyasa riski, faiz oranı riski, enflasyon riski, politik risk ve kur riskidir.
  • Spekülasyon
    Speculation
    Herhangi bir varlığın düşük bir fiyattan alınarak daha yüksek bir fiyata satılmasıdır. Varlıklar, menkul kıymet, gayrimenkul, makine ve teçhizatlar, patentler vb. alım-satıma tabi değerlerin tamamı spekülasyona konu olabilir.
  • Spot Piyasa
    Spot Market
    Ürünün alış veya satışının işlem tarihindeki fiyat üzerinden en geç iki iş günü sonrasında gerçekleştirildiği piyasayı ifade etmektedir.
  • Spot Valör
    Spot Value
    Mali piyasalarda gerçekleştirilen bir işleme bağlı ödemelerin işlemin yapıldığı günü takip eden iki iş günü sonrasında gerçekleştirilmesidir.Spot valörle yapılan bir işlem, örneğin pazartesi günü gerçekleşmiş ise ödemeler çarşamba günü yapılmaktadır. Diğer bir deyişle spot valör, paranın kullanıma hazır olacağı tarihi ifade eder. İşlem tarihi ile kullanım tarihi arasındaki fark, mesajların hazırlanması, kontrollerin yapılması, fonların temini gibi işlemlerin belirli bir zaman gerektirmesindendir.
  • Spread
    Spread
    Varlığın alış ve satış fiyatının arasındaki farktır.
  • Stagflasyon
    Stagflation
    Ekonomide durgunlukla enflasyonun bir arada yaşanması durumudur.
  • Standart Vadeli İşlemler
    Standard Futures
    İleri tarihli işlemler anlamındadır. Belli bir kıymetin önceden belirlenmiş bir fiyattan yine önceden belirlenmiş bir tarihte teslim edilmesini öngörür. Forward piyasalardan farkı, organize piyasalarda standartlaştırılmış (bir kontratın miktarı, kontratların piyasaya çıkış tarihleri, marjin adı altında bir teminat sistemine sahip olunması gibi) kontratlar üzerinden işlem görmesidir. Spekülatif amaçlı yapıldığında, teorik olarak sonsuz kâr ve zarar ihtimali vardır.
  • Standart Vadeli İşlemler Sözleşmesi
    Standard Futures Contract
    Sözleşmenin taraflarına, üzerinde anlaşılan fiyattan, standartlaştırılmış kalite ve miktardaki bir malı veya kıymeti belirlenen ileri bir tarihte alma veya satma yükümlülüğü veren sözleşmedir.
  • Sterilizasyon
    Sterilization
    Merkez bankalarının, çeşitli nedenlerle ortaya çıkan para arzı artışlarının etkilerini dengelemek için yaptıkları açık piyasa işlemleridir. Örneğin merkez bankası döviz satın aldığı zaman para arzındaki artışı menkul değerler satışıyla piyasadan çekmeye çalışır ve bu şekilde döviz piyasasına yapılmış müdahaleyi sterilize etmiş olur.
  • Stopaj
    Stoppage
    Verginin, sonradan mahsubu yapılmak üzere ödemenin yapıldığı esnada kesilmesi, vergi tevkifatı, vergi kesintisi.
  • Subprime Piyasalar
    Subprime Markets
    Kredi geçmişi iyi olmayan kişilerin daha yüksek faizle kredi alabildikleri piyasalardır. Eğer bu kredi ev almak amacıyla çekilmişse ‘subprime mortgage’ olarak adlandırılmaktadır. Krediyi veren kuruluşlar bu kredileri risk gruplarına ayırarak tekrar piyasaya sürebilmekte ve bunları satın alacak yatırımcılar arayabilmektedir.
  • Sürdürme Teminatı
    Maintenance Collateral
    Borsa tarafından belirlenen başlangıç teminatının, vadeli işlemler piyasasındaki olumsuz fiyat değişmeleri sonucu oluşan zarar dolayısıyla, inebileceği asgari teminat seviyesini gösteren tutara ise “sürdürme teminatı” denir.
  • Sürdürülebilirlik
    Sustainability
    Sürdürülebilirlik, genellikle gelecek nesillerin kendi ihtiyaçlarını karşılama kabiliyetinden ödün vermeden kendi ihtiyaçlarımızı karşılamak olarak tanımlanır. Kaynakların sınırlı olduğunun bilinmesi esastır. Ayrıca, kaynakların kullanılma biçimlerinin uzun vadeli sonuçlarının da akıllıca değerlendirilmesi gerekir.
  • Swap
    Swap
    Swap, sözlük anlamı olarak takas, değiş/tokuş anlamına gelmektedir. Forward piyasalarda swap işlemleri, farklı faiz türlerine sahip (sabit ve değişken faizli) borçların birbirleri ile değişimi olarak tanımlanır.
  • Şemsiye Fon
    Umbrella Fund
    Katılma payları tek bir içtüzük kapsamında ihraç edilen tüm fonları kapsayan yatırım fonudur.
  • Şirket Birleşmesi
    Merger
    Şirketlerin birleşerek daha büyük bir şirket oluşturmalarıdır. ‘Merger’ genellikle gönüllü olarak gerçekleştirilen birleşme anlamında kullanılan bir terim olmasına karşılık bir şirketin başka bir şirketi devralması işlemi için de kullanılabilmektedir. Ancak bir şirketin diğer bir şirketi devralmasında ‘merger’dan farklı olarak bir işletmenin başka bir işletmenin hisse senetlerini satın alarak onun hukuki varlığına son vermesi söz konusudur. Ayrıca ‘merger’ durumunda devralma işleminden farklı olarak birleşmeden oluşan şirket yeni bir ad (genellikle iki firmanın adının birlikte kullanımı) almaktadır.
  • Tahvil
    Bond
    Devletin ya da Anonim Ortaklıkların ödünç para bulmak için bir yıldan uzun vadeli ihraç ettikleri borçlanma aracıdır.
  • Takas
    Clearing
    Piyasada gerçekleşen işlemlerle ilgili olarak ortaya çıkan yükümlülüklerin, Takasbank tarafından belirlenen süre ve şartlarda, üyeler tarafından yerine getirilmesi suretiyle taraflar arasında nakit ve/veya varlıkların transferini sağlayan süreçlerin tamamıdır.
  • Takasbank
    Settlement and Custody Bank
    Takasbank, Borsa İstanbul bünyesinde mevcut piyasalarda gerçekleşen; pay, borçlanma araçları, yurt dışı sermaye piyasası araçları, türev araçlar ve kıymetli madenler ile ilgili işlemlerin nakit ve menkul kıymet takasını sonuçlandırmak üzere yetkilendirilmiş merkezi takas kuruluşudur.
  • Takasbank Para Piyasası
    Takasbank Money Market
    Takasbank Para Piyasası (TPP); fon fazlası ve/veya fon ihtiyacı olan üyelerin talep ve tekliflerinin karşılaşmasını sağlayan, 1996 yılında kurulmuş ve o tarihten bu yana Bankamız tarafından işletilmekte olan organize bir para piyasasıdır.
  • Takas Kesinliği
    Settlement Certainty
    Takasbank tarafından sunulan takas hizmeti kapsamında “takas kesinliği” ilkesi geçerlidir. SPKn’nda Takasın kesinliği; “Sermaye piyasası araçlarının takas talimat ve işlemleri ile ödeme işlemleri, merkezî takas kuruluşlarının üyelerinin faaliyetlerinin geçici ya da sürekli olarak durdurulması, idari ve adli merciler nezdinde tasfiye işlemlerine başlanması durumu da dâhil olmak üzere, geri alınamaz ve iptal edilemez.” şeklinde ifade edilmektedir.
  • Talep Toplama Yoluyla Satış
    Sales Via Book-Building
    Talep toplama yoluyla satış yöntemi, yatırımcıların halka arz edilen sermaye piyasası araçlarına ilişkin taleplerinin toplanarak bu taleplerin önceden belirlenmiş usul ve esaslar çerçevesinde karşılanan kısmına ilişkin satışını ifade eder.
  • Talon
    Talon
    Hisse senedinin kuponlarından oluşan kısmına verilen isimdir.
  • Tedrici Tasfiye
    Gradual Liquidation
    Sermaye piyasası aracı kurumlarının mal varlığını, işin niteliğine göre aynen veya nakde çevirmek suretiyle elde edilen bedeli tahsis etmek.
  • Teknik Analiz
    Technical Analysis
    Geçmiş fiyat hareketlerine ve işlem hacimlerine bakarak, gelecekte oluşabilecek fiyat hareketlerini tahmin etme yöntemi.
  • Temel Analiz
    Fundamental Analysis
    Yatırım araçlarındaki fiyat değişikliklerini, ülkelerin ve şirketlerin ekonomik gidişatlarını inceleyerek yatırım varlıklarının yatırım yapmaya değer olup olmadıklarını belirleyen bir yöntemdir. Genellikle orta ve uzun vadeli yatırımlar için tercih edilirler.
  • Temerrüt
    Default
    Takasbank’a yatırılması gereken miktarların ve diğer sorumlulukların vaktinde gerçekleştirilememesi ve ödenmemesi durumu borsada temerrüt olarak tanımlanır.
  • Temettü (Kar Payı)
    Dividend
    Temettü, şirketin dönem içinde elde ettikleri kârdan mevcut ortakların pay alma hakkıdır.
  • Temettü Verimi
    Dividend Yield
    Bir şirketin hisse senedi fiyatına göre ne kadar temettü dağıttığını gösteren orandır.
  • Teminat
    Deposit
    Teminat, borçlu veya üçüncü bir kişi tarafından bir borcun ifa edilmesinin temini veya ifa edilmemesi halinde alacaklının uğrayacağı zararın karşılanabilmesi için alacaklıya verilen güvence anlamına gelir.
  • Teminatlandırılmış Borç Yükümlülükleri
    Collateralized Debt Obligations (CDO)
    Yüksek getirili tahviller, konut kredileri, yapılandırılmış menkul kıymetler, türev araçlar gibi finansal enstrümanlardan oluşan bir portföye dayanılarak oluşturulmuş menkul kıymetlerdir.
  • Teminatlı Menkul Kıymet
    Collateralized Securities
    İhraççının genel yükümlülüğü niteliğinde olan ve teminat varlıklar karşılık gösterilerek ihraç edilen borçlanma aracı niteliğinde bir sermaye piyasası aracıdır.
  • Teorik Fiyat
    Theoretical Price
    Vadeli işlem sözleşmelerinin gelecekte olması gereken fiyatıdır.
  • Ters İşlem
    Reverse Transaction
    Uzun pozisyon karşısında kısa pozisyon, kısa pozisyon karşısında uzun pozisyon alınmasıdır.
  • Ters Omuz Baş Omuz Formasyonu
    Reverse Head and Shoulder Formation
    Alçalan piyasadan yükselen piyasaya geçişin göstergesi olup piyasanın dip noktasında oluşmaktadır. Bu formasyonda sol omuz oluşurken fiyatlar düşerken, tersine işlem hacmi yükselmekte ve genellikle sol omzun dip noktasında bu safhanın en yüksek düzeyine ulaşılmaktadır. Fiyatların toparlanıp boyun seviyesine kadar yükselmesiyle sol omuz tamamlanmış olmaktadır.
  • Ters Repo
    Reverse Repo
    Ters repo, bir menkul kıymetin başlangıç valöründe geri satım vaadiyle alınması, bitiş valöründe ise menkul kıymetin geri satılması işlemini kapsamaktadır.
  • Tezgah Üstü Piyasa
    Over the Counter Market(OTC)
    Borsa dışında gerçekleşen işlemlerdir. Bu piyasada işlemler alıcı ile satıcı arasında faks, telefon veya bilgisayar ağı üzerinden gerçekleşir. Belirli kurallar ve fiziki bir yer bulunmayan bu piyasa türünde fiyatlar pazarlık yoluyla belirlenir.
  • Theta
    Theta
    Bir opsiyonun değerinin vadeye kadar geçen süre ile ilişkili olarak değerlendirilmesinde kullanılan bir hassasiyet ölçüsüdür.
  • Ticaret Dengesi
    Trade Balance
    Bir ülkenin ödemeler bilançosundaki toplam ithalat ile toplam ihracat arasındaki farktır.
  • Tick
    Tick
    Forex piyasalarında işlem gören bazı enstrümanların fiyatları 5 basamaklı olduğu için bu ürünlerde en son hane tick olarak değerlendirilmektedir. Örneğin altın fiyatlarının 1380.20 – 1380.40 olduğunu varsayalım. Bu durumda iki fiyat arasındaki fark 0.20 pip yada 20 tick olarak belirtilmektedir.
  • Toptan Satış İşlemleri
    Wholesale Transactions
    Toptan Satış İşlemleri, önceden alıcıları belirli olan veya olmayan, belirli bir miktarın üzerindeki pay işlemlerinin Borsa’da güven ve şeffaflık ortamında, organize bir piyasada gerçekleştirilmesini sağlamaktadır.
  • Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)
    Consumer Price Index (CPI)
    Tüketici tarafından satın alınan mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki değişimleri ölçen endekstir. TÜFE hesaplanırken ilk olarak, ülkenin genelini temsil eden bir örnek kitlenin bir yıl içinde hangi mal ve hizmete ne kadar para harcadığı hesaplanmaktadır.
  • Tümünü Yüklenim
    Full Underwriting
    Sermaye piyasası araçlarının, bedeli satışın başlamasından önce tam ve nakden ödenmek suretiyle tamamının satın alınarak halka satılacağının, satışı yapana karşı taahhüt edilmesidir.
  • Türev Araçlar
    Derivative Instruments
    Değeri başka bir finansal varlığın veya malın değerine doğrudan bağlı olan finansal araçlardır. Dayanak varlığın el değiştirmesine gerek olmadan, bu varlıkla ilgili hak ve yükümlülüklerin ticaretine imkan sağlar Riskten korunma ya da arbitraj amacıyla kullanılır. Futures, opsiyon, forward ve swap sözleşmeleri türev araçlardır.
  • Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği (TDUB)
    Association of Appraisers of Türkiye
    Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği (TDUB), 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanun’unun (Kanun) 76’ncı maddesine dayanılarak kurulmuş kamu tüzel kişiliğe haiz öz düzenleyici Meslek Birliğidir. TDUB’un organları, görev ve yetkileri ile çalışma ilke ve esasları 02 Nisan 2014 tarih ve 28960 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği Statüsü (Statü) ile düzenlenmiştir.
  • Türkiye Elektronik Fon Dağıtım Platformu (TEFAS)
    Turkish Electronic Fund Distribution Platform
    Türkiye Elektronik Fon Dağıtım Platformu (TEFAS), SPK’nın izniyle Türkiye’de kurulmuş olan ve sermaye piyasasında faaliyette olan tüm yatırım fonlarına tek bir terminal üzerinden erişim imkânı sağlayan elektronik bir platformdur.
  • Türkiye Menkul Kıymetleştirme Şirketi (TMKŞ)
    Türkiye Securitization Company
    Türkiye Menkul Kıymetleştirme Şirketi, Türkiye’de menkul kıymetleştirme faaliyetlerinin teşvik edilmesi ve gelişmesi amacıyla 17 Mart 2020 tarihinde kurulmuştur. 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu, Sermaye Piyasası Kurulu’nun İpotek Finansmanı Kuruluşları Tebliği, Teminatlı Menkul Kıymetler Tebliği ve Varlığa veya İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetler Tebliği kapsamında faaliyetlerde bulunmaktadır.
  • Türkiye Ürün İhtisas Borsası (TÜRİB)
    Turkish Mercantile Exchange
    TÜRİB’in başlıca amacı ve faaliyet konusu; 5300 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat çerçevesinde lisanslı depo işletmecilerince oluşturulan elektronik ürün senetleri ile elektronik ürün senetlerine dayalı vadeli işlem sözleşmelerinin ticaretinin yürütülmesini sağlamak üzere borsacılık faaliyetinde bulunmaktır. TÜRİB özel hukuk tüzel kişiliğini haizdir.
  • Tüzel Kişi
    Legal Entity
    Gerçek kişilerin başka bir isim altında oluşturdukları, gerçek kişiler gibi hakları, borçları ve sorumlulukları olan kişiliktir.
  • Uluslararası Yatırım Pozisyonu
    International Investment Position
    Uluslararası yatırım pozisyonu, bir ekonomideki yerleşik kişilerin yurt dışı yerleşik kişilerden olan finansal alacakları ile rezerv varlık olarak tutulan altın şeklindeki finansal varlıklarının ve yerleşiklerin yurt dışı yerleşik kişilere olan finansal yükümlülüklerinin belirli bir tarihteki stok değerini gösteren istatistiktir.
  • Usulsüz Halka Arz
    Improper Public Offering
    İhraç veya halka arz olunacak sermaye piyasası araçlarının Kurul’a kaydettirilmesi zorunludur. Buna aykırı davranılması ve onaylı izahname yayımlama yükümlülüğünü yerine getirmeksizin sermaye piyasası araçlarının halka arz edilmesi ya da onaylı ihraç belgesi olmaksızın sermaye piyasası araçlarının satılması usulsüz halka arz fiilini teşkil etmektedir.
  • Uygunluk Testi
    Compliance Test
    Aracı kurum tarafından pazarlanan ya da müşteri tarafından talep edilen ürün ya da hizmetin müşteriye uygun olup olmadığının değerlendirilmesi amacıyla, müşterilerin söz konusu ürün veya hizmetin taşıdığı riskleri anlayabilecek bilgi ve tecrübeye sahip olup olmadıklarının tespit edilmesidir.
  • Uzlaşma Fiyatı
    Settlement Price
    Vadeli işlem ve opsiyon piyasalarında gün sonunda teminatların belirlenmesi ve geçici kar/ zararın hesaplanması amacıyla baz alınan fiyattır.
  • Uzun Pozisyon
    Long Position
    Yatırımcının herhangi finansal bir aracın, menkul kıymetin ya da malın ilerleyen tarihlerde değerinin artacağını düşünerek bunları satın almasıdır
  • Üçgen Formasyonu
    Triangle Pattern
    Birbirine zıt yönde iki trend çizgisinin belli bir noktada kesişmesi ile oluşan bir formasyondur.
  • Üçüncül Piyasa
    Tertiary Market
    Tezgahüstü piyasalarda (OTC) yapılan işlemler, üçüncül piyasa işlemi olarak adlandırılır.
  • Ülke Riski
    Country Risk
    Ekonomik, sosyal ve siyasi koşulları etkileyen olaylar ve belirsizlikler nedeniyle yabancı bir ülkedeki borçluların (merkezi yönetim, kurumsal veya diğer) yurt dışı yükümlülüklerini ifa edememeleri veya bundan kaçınmaları sonucunda portföyünde söz konusu ülkedeki borçluların doğrudan ve/veya dolaylı riskini taşıyan herhangi bir banka veya kuruluşun maruz kaldığı zarar olasılığını ifade eder. Bozulan ekonomik, politik ve sosyal şartların bir ülkedeki temerrüt olasılığını artırmasının yanı sıra; kamulaştırma, moratoryum, borcun inkarı, devalüasyon, ilgili ülke denetim otoritesinin uygulamalarının şeffaf olmayışı gibi olaylar da ülke riski kapsamında yer alır. Ülke riski; temelde merkezi yönetim riski, transfer riski ve bulaşma riski olmak üzere, dolaylı kur riski, makroekonomik risk ve dolaylı ülke riski kategorilerini de kapsar.
  • Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE)
    Producer Price Index
    Ekonomide üretim sürecinde girdi olarak kullanılan maddelerin fiyatlarındaki değişimleri toptancı aşamasında ölçen endekstir. Buna göre ÜFE, tarım, balıkçılık, madencilik, imalat sanayi ve enerji sektöründeki (elektrik, gaz, su) ürünlerin fiyatlarındaki değişimleri ölçmektedir.
  • Üssel Hareketli Ortalama
    Exponential Moving Average
    Basit hareketli ortalamaya göre daha yakın zamanlı verilerin daha fazla hesaba katıldığı indikatördür.
  • Vade
    Maturity
    Yükümlülüğün belirli bir süre sonra yerine getirileceği durumlarda yararlanılacak olan sözleşmeyle veya kanunen belirlenmiş süredir.
  • Vadeli İşlem Sözleşmesi (VİS)
    Futures Contract
    Belirli bir miktar, kalite ve koşullarla standartlaştırılmış bir malın, menkul değerin, göstergenin ya da yabancı paranın, işlem anında o vadeli işlem borsasında piyasa güçlerince belirlenen fiyattan, gelecekte belirli bir tarihte, yerde ve koşullarda teslim alınmasını ve teslim edilmesini içeren yasal olarak bağlayıcı sözleşmedir.
  • Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası (VİOP)
    Futures and Options Market
    Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası (VİOP), Borsa İstanbul bünyesinde hizmet veren, sermaye piyasası araçları üzerine düzenlenmiş vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri ile diğer türev araçların elektronik ortamda alınıp satılabildiği, kaldıraçlı bir piyasadır
  • Vade Primi
    Maturity Premium
    Yatırımcıların daha az tercih edebileceği vadeyi içeren yatırımlar için ödenecek primi ifade etmektedir. Genel olarak yatırım aracının vadesi arttıkça vade primi artmaktadır.
  • Vadeye Kadar Getiri
    Yield to Maturity
    Bir menkul kıymetin vadesine kadar tutulması sonucu elde edilecek getiriyi ifade eder. İngilizcesi “effective rate of return” olarak da adlandırılır.
  • Vadeye Kalan Gün
    Days to Maturity
    Menkul kıymetin valör tarihinden itfasına kalan gün sayısıdır.
  • Valör
    Effective Date
    Üzerinde anlaşma sağlanan bir işlemin, fiilen yerine getirileceği, karşılıklı olarak hesaplara alacak ve borç kaydedileceği tarihtir. Bir diğer tabirle yükümlülüklerin yerine getirilerek hesabın kapatılması şeklinde açıklanabilmektedir.
  • Varant
    Warrant
    Hisse senedi, endeks, emtia gibi bir dayanak varlığı, belirli bir vade sonunda belli bir fiyattan alma veya satma hakkı veren ve yatırımcısına kaldıraç sağlayan finansal yatırım aracıdır. Menkul kıymetleştirilmiş opsiyonlar olarak da tanımlanabilir. Varantlar yatırımcıya bir hak verirken yükümlülük getirmez.
  • Varlığa Dayalı Menkul Kıymet (VDMK)
    Asset Backed Securities
    Kuruluşların kendi ticari işlemlerinden doğmuş alacakları karşılığında ihraç edebilecekleri kıymetli evraktır. Tüketici kredileri, konut kredileri, ihracat işlemlerinden doğan alacaklar söz konusu işleme konu olabilecek alacak türlerindendir. Bankalar varlığa dayalı menkul kıymet satarak alacaklarını daha önceden paraya çevirebilmektedir.
  • Varlık Finansman Fonu
    Asset Financing Fund
    İhraççının genel yükümlülüğü niteliğinde olan ve teminat varlıklar karşılık gösterilerek ihraç edilen borçlanma aracı niteliğinde bir sermaye piyasası aracıdır.
  • Varlık Kiralama Şirketi
    Asset Leasing Company
    Kira sertifikası ihraç etmek üzere anonim şirket şeklinde kurulmuş olan sermaye piyasası kurumudur.
  • Veri Depolama Kuruluşu
    Data Storage Organization
    Tezgahüstü türev piyasa reformu kapsamında tanımlanan ve tezgahüstü türev piyasalarda gerçekleştirilen alım satım işlem verilerinin raporlandığı kuruluşlardır.
  • Virman
    Transfer
    Bir hesaptan bir başka hesaba, para çekme ve yatırma işlemi yapmadan, tek bir işlemle para transfer edilmesi işlemidir.
  • Volatilite
    Volatility
    Bir finansal varlığın fiyatındaki değişkenliğin ifadesidir. Çoğunlukla standart sapma ile ölçülür. Yüksek bir volatilite artan bir belirsizliğin göstergesi olmasıyla birlikte yatırımcılar için kazanç imkanı demektir.
  • Yabancı Yatırım Fonu
    Foreign Investment Fund
    Kanun’da tanımlanan yatırım fonlarına benzer özellikleri taşıdığı Kurul’ca kabul edilen, yurtdışında kurulmuş yatırım fonlarıdır.
  • Yakın İzleme Pazarı
    Close Monitoring Market
    Kotasyon Yönergesine göre Yıldız Pazar, Ana Pazar ve Alt Pazar’dan çıkarılma sonucunu doğuracak gelişmelerin oluştuğu ortaklıkların paylarının işlem gördüğü Pazardır.
  • Yan Hizmetler
    Other Services
    Sermaye piyasaları ile ilgili danışmanlık hizmetleri sunulması, Kredi ya da ödünç verilmesi, Döviz hizmetleri sunulması, Genel yatırım tavsiyesi sunulması, Aracılık yüklenimi yürütülmesi ile ilgili hizmetlerin sunulması, Finansman sağlanmasında aracılık hizmeti sunulması, Servet yönetimi ve finansal planlama yapılması olarak belirtilmiştir.
  • Yankee Tahvili
    Yankee Bond
    ABD’de işlem gören ve ABD doları cinsinden olan, hükümet veya şirket gibi yabancı bir kuruluş tarafından ihraç edilen bir borç yükümlülüğüdür.
  • Yatırımcı Bilgi Formu
    Investor Information Form
    Yatırımcıların fon hakkındaki temel bilgileri edinmek ve fona ilişkin temel riskleri anlayabilmek için Fon’a yatırım yapmaya karar vermeden önce okumaları için hazırlanan form.
  • Yatırımcı Tazmin Fonu
    Investor Compensation Fund
    Lisanslı depo işletmesinin, kanunda ve mudiyle yapacağı sözleşmede öngörülen yükümlülüklerini yerine getirmemesinden dolayı ortaya çıkan zararları tazmin eden, tüzel kişiliği haiz kuruluş.
  • Yatırımcı Tazmin Merkezi (YTM)
    Investor Compensation Center
    Yatırımcı Tazmin Merkezi yatırım kuruluşlarının, yatırım hizmet ve faaliyetinden kaynaklanan nakit ödeme veya sermaye piyasası araçları teslim yükümlülüklerini yerine getirememeleri hâlinde, Sermaye Piyasası Kurulunca 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu çerçevesinde alınan tazmin kararını yerine getirmek amacıyla kurulmuş olan kamu tüzel kişiliğini haiz bir kuruluştur.
  • Yatırım Fonları
    Investment Funds
    Yatırım fonları, bazı kısıtlamalar içerisinde birçok varlığa yatırım yapabilmekle beraber, temel amaçları menkul kıymet alıp satmak ve alım satımlar arasında oluşan olumlu fark ile bu menkul kıymetlerin kar payları ve faizlerinden gelir sağlamak olan kuruluşlardır. Yatırım fonları inançlı mülkiyet esasına dayanır.
  • Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri
    Investment Services and Activities
    Sermaye piyasası araçlarıyla ilgili emirlerin alınması ve iletilmesi, Sermaye piyasası araçlarıyla ilgili emirlerin müşteri adına ve müşteri hesabına gerçekleştirilmesi, Sermaye piyasası araçlarının kendi hesabından alım ve satımı, Portföy yöneticiliği, Yatırım danışmanlığı, Sermaye piyasası araçlarının halka arzında yüklenimde bulunmaksızın satışa aracılık edilmesi, Çok taraflı alım satım sistemlerinin ve borsa dışı diğer teşkilatlanmış Pazar yerlerinin işletilmesi, Sermaye piyasası araçlarının halka arzında yükleminde bulunarak satışa aracılık edilmesi, Sermaye piyasası araçlarının müşteri namına saklanması ve yönetimi ile portföy saklanması, Kurulca belirlenecek diğer hizmet ve faaliyetlerde bulunulması yatırım hizmetleri ve faaliyetleri olarak belirtilmiştir.
  • Yatırım Kuruluşları
    Investment Institutions
    Sermaye piyasasında faaliyette bulunmak üzere yetki belgesi almış olan banka ve aracı kurumlar yeni Sermaye Piyasası Kanununda “yatırım kuruluşu” olarak tanımlanmıştır.
  • Yatırım Kuruluşu Varantları
    Investment Firm Warrants
    Elinde bulunduran kişiye, dayanak varlığı ya da göstergeyi önceden belirlenen bir fiyattan belirli bir tarihte veya belirli bir tarihe kadar alma veya satma hakkı veren ve bu hakkın kaydi teslimat ya da nakit uzlaşı ile kullanıldığı menkul kıymetleştirilmiş opsiyon niteliğindeki sermaye piyasası aracını ifade eder. Varant satın alan yatırımcı ödediği bedel karşılığında bir dayanak varlığı değil, o dayanak varlığı alma ya da satma hakkını satın alır.
  • Yatırım Ortaklıkları
    Investment Trusts
    Yatırım ortaklıkları, bazı kısıtlamalar dahilinde nakit ve kıymetli madenlere de yatırım yapabilmekle beraber, temel amaçları menkul kıymet alıp satmak ve alım satımlar arasında oluşan olumlu fark ile bu menkul kıymetlerin kar payları ve faizlerinden gelir sağlamak olan kuruluşlardır.
  • Yerindelik Testi
    Appropriateness Test
    Bireysel portföy yöneticiliği veya yatırım danışmanlığı kapsamında müşteriye sunulacak hizmet ile müşterinin yatırım amaçları, mali durumu ile bilgi ve tecrübesinin uyumlu olup olmadığının yetkili kuruluşlar tarafından değerlendirilmesidir.
  • Yeşil Borçlanma Araçları
    Green Debt Instruments
    Yeşil Borçlanma Aracı, Sürdürülebilir Borçlanma Aracı, Yeşil Kira Sertifikası, Sürdürülebilir Kira Sertifikası Rehber’nin dört temel bileşeni ile çerçevelenen, ihracından elde edilecek fonun münhasıran elverişli yeşil proje tanımına uygun yeni ve/veya mevcut yeşil projelerin kısmen ya da tamamen finansmanı veya yeniden finansmanında kullanılacak olan borsada işlem gören veya görmeyen her türlü borçlanma araçlarını ifade eder.
  • Yıldız Pazar
    BIST Stars
    Fiili dolaşım oranına göre piyasa değeri 300.000.000 TL ve üzeri olan payların kota alındığı pazardır.
  • Yönüne Göre Yatırım İlkesi
    Investment Principle by Direction
    Yönüne göre yatırım ilkesi, doğrudan yatırımın yönünün, bir başka deyişle yatırımın yurt içine mi, yurt dışına mı yapıldığının belirlenmesine dayanmaktadır.
  • Zararı Durdur
    Stop Loss
    İşlem öncesinde ya da açtıktan sonra risk oranını belirlemek için kullanılan emirdir. Piyasa işlemin tersi yönde hareket ettiğinde, fiyat zararı durdur seviyesine gelirse işlem otomatik kapanır.
  • Zımni Oynaklık
    Implied Volatility
    Menkul kıymetin ileriye dönük oynaklığı konusunda piyasa katılımcılarının beklentilerine karşılık gelen orandır.
  • Zorunlu Karşılık
    Required Reserve Ratio
    Mevduat kabul eden bankaların bu mevduatlara karşılık olarak Merkez Bankası’nda bulundurmak zorunda oldukları mevduatların oranıdır ve bu oran Merkez Bankası tarafından kararlaştırılır.

Sürdürülebilirlik

Yeşil Borçlanma Aracı, Sürdürülebilir Borçlanma Aracı, Yeşil Kira Sertifikası, Sürdürülebilir Kira Sertifikası Rehberi Basın Duyurusu için tıklayın.

Yeşil Borçlanma Aracı, Sürdürülebilir Borçlanma Aracı, Yeşil Kira Sertifikası, Sürdürülebilir Kira Sertifikası Rehberi için tıklayın.

Sürdürülebilirlik İlkeleri Uyum Çerçevesi için tıklayın.